Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng trò chơi học tập vào việc củng cố Toán Lớp 5

 Vận dụng trò chơi học tập
 vào việc củng cố toán lớp 5
 A. Lí do chọn đề tài
 Cùng với xu thế phát triển của đất nước đòi hỏi phải đào tạo ra một nguồn 
nhân lực năng động, sáng tạo. Để đáp ứng những yêu cầu đó ngành Giáo dục đã có 
những đổi mới theo hướng tích cực các phương pháp giáo dục học sinh. Nhiều 
phương pháp mới đã được áp dụng cùng với các phương pháp truyền thống nhằm 
tạo ra một nền giáo dục toàn diện. Sự đổi mới trước hết phải thể hiện ở bậc Tiểu 
học. Bậc Tiểu học được coi như cái nền móng của ngôi nhà tri thức. Bậc tiểu học đã 
tạo những cơ sở ban đầu rất cơ bản và bền vững cho các em tiếp tục học các bậc 
học trên. Nội dung giảng day của tiểu học luôn gắn liền với thực tiễn, phục vụ thiết 
thực cho cuộc sống, không chỉ có thế mà mỗi môn học ở tiểu học đều góp phần vào 
việc hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Trong các môn học, môn toán là 
một trong những môn có vị trí rất quan trọng. Các kiến thức, kỹ năng của môn toán 
có nhiều ứng dụng trong đời sống, giúp học sinh nhận biết mối quan hệ về số lượng 
và hình dạng không gian của thế giới hiện thực.
 Hơn nữa môn Toán là một môn học trừu tượng mà tư duy học sinh tiểu học 
lại mang tính cụ thể vì thế cần phải lựa chọn phương pháp dạy học phù hợp với đặc 
trưng môn học và đặc điểm tâm sinh lí của học sinh. Trong tiết học Toán, Giáo viên 
có thể sử dụng các phương pháp dạy học khác nhau như: Phương pháp trực quan; 
phương pháp gợi mở vấn đáp; phương pháp thực hành luyện tập; phương pháp 
giảng giải - minh hoạ; phương pháp trò chơi,.... Một trong những phương pháp 
Giáo viên có thể sử dụng để củng cố các kiến thức toán học có hiệu quả đó chính là 
phương pháp “Trò chơi học tập”. Vì thế trong thời gian giảng dạy lớp 5 tôi đã 
nghiên cứu và chọn đề tài “Vận dụng trò học tập vào việc củng cố Toán học ở 
lớp 5” 
 B. Nội dung
I. Quan niệm về trò chơi Toán học
 Trò chơi Toán học là trò chơi trong đó có chứa một số yếu tố toán học nào 
đó. Trò chơi có thể phân loại theo số người tham gia trò chơi như: Trò chơi tập thể, 
trò chơi cá nhân; có thể là trò chơi vận động hoặc trò chơi trí tuệ; củng có thể kết 
hợp vận động với trí tuệ. ở lớp dưới trò chơi thiên về vận động, càng lên lơp trên 
đặc biệt là lớp 5 tính trí tuệ càng cao hơn.
 Trong nhà trường, trò chơi Toán học có thể tổ chức như một hoạt động dạy 
học. Cở sở tâm lí và sinh lí khẳng định hoạt động dạy học Toán dưới dạng trò chơi 
này rất phù hợp với lứa tuổi ở Tiểu học. Thực tế cũng cho thấy hình thức tổ chức trò 
chơi Toán học dễ được học sinh hưởng ứng và tích cực tham gia.
 Xét về mục đích phục vụ dạy học nói chung, trò chơi Toán học có thể là:
 - Trò chơi nhằm dẫn dắt, hình thành tri thức mới
 - Trò chơi nhằm củng cố kiến thức, luyện tập kĩ năng
 - Trò chơi ôn tập, rèn luyên trong giờ ngoại khoá
 Để củng cố kiến thức Toán học có thể phân loại theo các mạch kiến thức Toán 
ở tiểu học là:
 - Trò chơi củng cố nội dung số học và yếu tố đại số
 - Trò chơi củng cố nội dung hình học
 - Trò chơi củng cố về đo đại lượng
 1 IV. Các bước tiến hành một trò chơi học tập
 Căn cứ vào nội dung kiến thức, trình độ học sinh và điều kiện hiện có giáo 
viên lựa chọn trò chơi để đưa vào dạy học. Giáo viên phải xác định rõ các bước tiến 
hành một trò chơi học tập như sau:
1/ Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị các dụng cụ cần thiết, có thể cho học sinh chuẩn bị 
những dụng cụ dễ tìm hoặc dễ làm.
2/ Giới thiệu trò chơi
- Nêu tên trò chơi
- Hướng dẫn cách chơi: Vừa mô tả, vừa thực hành. Giáo viên cần nêu rõ cho học 
sinh những ai trực tiếp chơi, ai cổ vũ, ai đánh giá; chơi thế nào, đánh giá thế nào, 
chơi bao lâu, thưởng, phạt thế nào? Cần chú ý giải thích ngắn gon, rõ ràng không 
nên dài dòng khiến học sinh mất hứng thú ngay từ đầu.
- Phân chia nhóm chơi và vị trí chơi cụ thể cho mỗi nhóm
3/ Giáo viên tiến hành cho học sinh chơi thử. GV theo dõi, hướng dẫn thêm cho 
các đội chơi
4/ Sau khi học sinh chơi thử, giáo viên nhấn mạnh lại luật chơi, nhất là những lỗi 
thường gặp ở phần chơi thử
5/ Tổ chức cho học sinh chơi thật, theo dõi xử lí các học sinh phạm luật.
6/ Nhận xét kết quả trò chơi, thái độ của những người tham dự. Giáo viên có thể 
nêu thêm các tri thức học tập được thông qua trò chơi
 Ví dụ minh hoạ
Để củng cố kiến thức tiết: Hàng của số thập phân. Đọc, viết số thập phân
GV có thể thực hiện trò chơi: Ai đúng? Ai sai?
  Mục đích: Giúp HS nắm vững cách đọc, cách viết, cấu tạo số thập phân
  Thời gian: Khoảng 5 phút
  Chuẩn bị: GV chuẩn bị cho mỗi đội 10 tờ giấy A4 và 5 bút dạ. Mỗi đội cử ra 
5 bạn, mỗi đội mỗi hàng đứng ngoảnh mặt vào nhau
  Tên trò chơi: Ai đúng? Ai sai?
  Luật chơi: GV cho 2 đội chuẩn bị 5 phút thảo luận và mỗi em viết lên giấy 
A4 một số thập phân bất kì và ghi luôn cách đọc số ở phía góc trên bằng chữ nhỏ 
sao cho đội kia không nhìn thấy được. Mặt khác của giấy ghi cách đọc một số thập 
phân và cũng viết số nhỏ vào góc. Sau 2 phút GV hô “ Lần chơi thứ nhất bắt đầu” 1 
đội sẽ giơ các số của mình lên các bạn tương ứng của đội bạn phải viết cách đọc số, 
sau khi 5 bạn của đội này kết thúc thì đổi vai trò của đội khác. Kết thúc lượt chơi 
thứ nhất. GV hô “ Lượt chơi thứ hai bắt đầu” lúc này các bạn lại giơ mặt giấy viết 
cách đọc số các bạn của đội bạn phải viết số có cách đọc đó. Sau hai lượt chơi kết 
thúc GV cùng các bạn trong lớp sẽ kiểm tra kết quả. Các đội giơ kết quả lên. Đội 
nào đúng được cộng 5 điểm. GV cũng đi kiểm tra đáp án mà các bạn đã chuẩn bi. 
Nếu đáp án sai trừ 5 điểm. Đội nào nhiều điểm hơn sẽ thắng cuộc và được khen 
trước lớp.
- Sau khi nêu cách chơi GV cho 2 đội lên bảng và phân chia vị trí
  GV cho HS chơi thử với 2 bạn khác dưới lớp
  HS chơi thật 
  GV cùng các bạn trong lớp làm giám khảo chấm điểm
 C. Một số trò chơi nhằm củng cố kiến thức Toán Lớp 5
 3 Lấy.nhân 2 là thành
 Thế còn diện tích hình tròn
 Tích ..bán kính nhân liền số
Hay:
 Diện tích tam giác dễ thôi,
 Đường cao..đáy chia đôi là thành
 Chu vi tam giác rõ ràng
 Lấyba cạnh là thành chu vi
3. Trò chơi củng cố yếu tố đại lượng
Có thể áp dụng trò chơi để củng cố kiến thức cho tiết: Bảng đơn vị đo thời gian 
(trang 129)
Ví dụ: TRò chơi: “Ai nhanh, ai đúng”
Mục tiêu: Giúp HS nắm vững kiến thức đơn vị đo thời gian
Chuẩn bị: 2 bút dạ; 2 tờ giấy khổ lớn ghi nội dung như sau:
 Đúng ghi Đ, sai ghi S vào ô trống
 a, 1 giờ 15 phút = 1,15giờ
 b, 3 giờ 42 phút = 222phút
 c, 1 năm rưỡi = 15 tháng
 d, 0,5 ngày = 12 giờ
 1
 e, phút = 20 giây
 2
 g, 270 phút = 4,5giờ
Thời gian: 5 phút
Luật chơi: Mỗi nhóm cử 6 bạn , xếp thành 2 hàng dọc. Sau khi GV hô: “Trò chơi 
bắt đầu” thì bạn số 1 sẽ chạy lên và điền Đ, S vào ô thứ nhất. Điền xong thì bạn số 
1 chạy về đưa bút cho bạn số 2 và cứ thế tiếp tục đến bạn số 6. Nếu chạy trước khi 
bạn chưa chạy xuống đến nơi thì sẽ bị phạm luật. Mỗi đáp án đúng được 2 điểm, 
phạm lỗi trừ 1 điểm. Đội nào nhiều điểm hơn đội đó sẽ thắng cuộc.
4, Trò chơi về kĩ năng giải toán và ứng dụng
Trò chơi: “ Dấu ngoặc chính xác”
áp dụng tiết: Luyện tập chung (trang 73)
Mục tiêu: Rèn kĩ năng tính toán thành thạo các phép tính với số thập phân bằng 
cách nhân nhẩm và kĩ năng làm toán có chứa dấu ngoặc
Thời gian: 4- 5 phút
Chuẩn bị: GV chọn 2 đội, mỗi đội 3 bạn có sẵn giấy nháp và bút; GV chuẩn bị vào 
giấy khổ lớn treo lên bảng với nội dung sau:
 Tìm cách đặt dấu ngoặc vào biểu thức sau
 2,5 x 4 + 6 x 0,5 + 9,5
 Để giá trị của biểu thức:
 a, 22
 b, 70
 c, 160
Luật chơi: Tổ chức chơi theo kiểu “Đồng đội”. 3 em sẽ cùng bàn nhau cách làm rồi 
viết vào giấy chuyển cho GV. Đội nào xong trước và đúng thì đội đó thắng cuộc. 
 5 HS nhận xét số các chữ số ở phần thập phân của các số đã cho. Số chữ số ở phần 
thập phân nhiều nhất là bao nhiêu chữ số? (3 chữ số)
ví dụ: 17,2 viết thành 17,200
Bài 3
HS làm bài vào giấy nháp rồi trả lời. GV yêu cầu HS giải thích
III. Củng cố, dặn dò:
- GV tổ chức cho HS trò chơi: “ Viết gọn, viết đúng” 
Mục tiêu: Người chơi nắm vững tính chất bằng nhau của hai số thập phân, xử lí các 
tình huống một cách linh hoạt
Thời gian: 3 – 4 phút
Chuẩn bị: 2 đội mỗi đội 3 em với 3 chiếc bút chì trong tay; Cô giáo chuẩn bị sẵn 2 
khổ giấy lớn, với nội dung như sau;
 Tìm cách viết đúng viết gọn nhất
 Số đã cho Cách viết gọn nhất
 1. 12,0500 a, 12,5
 b, 12,05
 c, 12,050
 2. 00,09700 a, 0,97
 b, 00,97
 c, 0,097
 3. 240,300 a, 24,35
 b, 240,3005
 c, 240,35
Luật chơi: Mỗi đội chọn 3 bạn tham dự cuộc chơi xếp thành hàng một, điểm danh 
từ 1 đến 3. Chơi kiểu “tiếp sức”. Khi cô giáo hô “bắt đầu” và tính giờ thì em số 1 
bắt đầu lên khoanh tròn cách viết đúng và gọn nhất của một số đã cho, các bạn 
khác tiếp tục. Đội nào xong trước là thắng. Nếu hết giờ mà hai đội chưa xong đội 
nào được nhiều hơn đội đó thắng
- GV nhận xét tiết hoc
 Như vậy với việc “Vận dụng trò chơi học tập vào việc củng cố toán lớp 5” 
qua tiết dạy trên, tôi thấy lớp học sôi nổi hơn, hoạt động của cô và trò đồng bộ, nhẹ 
nhàng, tạo một cảm giác thoải mái. Học sinh đã được phát huy tích cực, sáng tạo và 
chủ động trong lĩnh hội tri thức. Các em nắm bài chắc chắn hơn.
 E. Kết luận
Với kinh nghiệm còn ít, tôi chỉ xin trình bày những nhận định của mình về vấn đề 
“Vận dụng trò chơi học tập vào việc củng cố toán lớp 5” là như thế. Do trình độ 
và năng lực còn hạn chế nên đề tài này không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất 
định. Kính mong nhận được sự quan tâm, đóng góp của hội đồng khoa học để sáng 
kiến của tôi được hoàn chỉnh hơn.
 7