Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh Lớp 5 học bài thể dục phát triển chung đạt kết quả cao

 PHẦN MỞ ĐẦU
 1. Lí do chọn đề tài
 Đất nước ta đang ở trong thời kỳ đổi mới. Đảng và Nhà nước ta luôn coi 
giáo dục là Quốc sách hàng đầu. Sức khỏe con người ngày càng được nâng cao 
hơn, cho nên việc giảng dạy, giáo dục thể chất cho thế hệ trẻ, thế hệ tương lai 
mai sau trong trường học là một việc không thể thiếu.
 Đặc biệt ở lứa tuổi học sinh Tiểu học, việc rèn luyện thể chất cho các em 
thông qua các bài tập thể dục là một việc làm hết sức quan trọng, Chủ tịch Hồ 
Chí Minh đã nói: “Mỗi người dân yếu ớt tức là làm cho cả nước yếu ớt một 
phần, mỗi người dân mạnh khỏe tức là làm cho đất nước hùng mạnh thêm”. 
Chúng ta cũng nhớ rằng sức khỏe là vốn quý nhất của con người “Sức khỏe là 
vàng”.
 Thể dục thể thao góp phần bảo vệ tăng cường sức khỏe cho học sinh, phát 
triển các tố chất thể lực, đặc biệt là sức nhanh, khả năng mềm dẻo, khéo 
léoTrang bị cho học sinh một số hiểu biết và kỹ năng vận động cơ bản về bài 
tập thể dục. Làm giàu thêm vốn kỹ năng vận động cơ bản thường gặp trong đời 
sống như: Đi, chạy, nhảy, ném....phù hợp với khả năng trình độ, lứa tuổi giới 
tính của các em. Tạo điều kiện cho các em tập luyện thường xuyên để nâng cao 
sức khỏe và thể lực của học sinh.
 Bậc Tiểu học là bậc học nền tảng trong chương trình giáo dục phổ thông. 
Yêu cầu cấp thiết là hình thành và phát triển nhân cách học sinh với mục tiêu 
giáo dục toàn diện (đức, trí, thể, mỹ, lao động). Môn Thể dục là một môn học 
hết sức quan trọng trong nhà trường, học sinh tham gia học tốt sẽ góp phần phát 
triển thể chất, đảm bảo các yêu cầu về sức khỏe để tham gia học tốt các môn học 
khác cũng như thực hiện tốt các mặt hoạt động mà nhà trường đề ra.
 Chính vì vậy, tôi lựa chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 
trường Tiểu học Ngũ Hiệp học bài thể dục phát triển chung đạt kết quả cao”. 
 1. Mục đích nghiên cứu
 - Việc chọn đề tài “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 trường Tiểu học 
Ngũ Hiệp học bài thể dục phát triển chung đạt kết quả cao” này nhằm tìm ra 3
 PHẦN NỘI DUNG
 1. Cơ sở lý luận
 Qua những bài tập: Đội hình đội ngũ, bài thể dục phát triển chung, bài tập 
rèn luyện tư thế cơ bản, bài tập về kỹ năng vận động cơ bản, trò chơi vận động 
có tác động lên cơ thể các em, làm cho cơ thể các em chuyển biến về hình thái 
chức năng theo chiều hướng tích cực là một trong những mặt giáo dục có ý 
nghĩa nêu cao tầm vóc, tạo điều kiện cho học sinh phát triển tốt về mặt thể chất.
 * Mục tiêu môn thể dục lớp 5:
 - Biết được một số kiến thức, kỹ năng vận động và giữ gìn sức khỏe, nâng 
cao thể lực.
 - Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn, kỷ luật, thói quen tự giác tập luyện Thể 
dục thể thao, giữ gìn vệ sinh và nếp sống lành mạnh.
 - Biết vận dụng ở mức nhất định những điều đã học vào nếp sinh hoạt ở 
trong và ngoài nhà trường.
 * Yêu cầu của bài thể dục phát triển chung:
 - Biết cách thực hiện 8 động tác của Bài thể dục phát triển chung nhằm rèn 
luyện và phát triển thể lực.
 - Thực hiện được các động tác tương đối chính xác, đúng biên độ, phương 
hướng và nhịp điệu.
 - Thuộc Bài thể dục phát triển chung để tập luyện hàng ngày.
 Để tìm ra “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 trường Tiểu học Ngũ 
Hiệp học bài thể dục phát triển chung đạt kết quả cao” là cần thiết, là điều 
kiện để học sinh phát huy tính tự giác sáng tạo trong học tập nâng cao chất 
lượng dạy học, đem lại hiệu quả giáo dục. 
 2. Cở sở thực tiễn
 * Thuận lợi và khó khăn:
 a. Thuận lợi:
 Môn thể dục do đặc thù của môn học là môn học ngoài trời và thực hành 
nên cách dạy học có nhiều điểm khác so với các môn học văn hóa. Trong điều 
kiện hiện nay, trong các nhà trường nói chung và trường Tiểu học Ngũ Hiệp nói 5
 - Nhiều phụ huynh phải đi làm ăn xa nhà nên sự quan tâm đến việc học của 
con cái là chưa kịp thời. Một số phụ huynh khác do nhận thức hạn chế còn phó 
mặc nhà trường, không để ý đến việc học tập của con em.
 - Trang phục thể dục của các em học sinh không đồng đều vì hoàn cảnh gia 
đình còn gặp nhiều khó khăn, dẫn đến việc tập luyện của các em không được thoải mái.
 *Bảng tổng hợp một số lỗi sai thường mắc trong bài tập thể dục phát 
triển chung đối với học sinh lớp 5. 
 TT Động tác Lỗi sai
 Không vươn căng thân ở nhịp 1,3.
 1 Động tác vươn thở
 Không hóp ngực ở nhịp 2.
 2 Động tác tay Nhịp 1,2 co tay.
 Nhịp 1 nâng đùi chưa cao.
 3 Động tác chân Nhịp 3, chân đá thấp, co gối và không duỗi căng 
 mũi bàn chân. 
 4 Động tác vặn mình Quay thân chưa đủ 90 độ.
 5 Động tác toàn thân Nhịp 1, tay giơ lên cao không thẳng (co tay).
 6 Động tác thăng bằng Đưa chân ra sau thấp và co gối chân trụ, cúi đầu. 
 Bị vặn người khi đưa tay sang ngang và co tay 
 7 Động tác nhảy
 khi giơ cao.
 8 Động tác điều hòa Động tác của tay cứng quá, không lắc cổ tay. 7
tôi luôn nghiên cứu kỹ tài liệu, sách giáo viên, các tài liệu liên quan cùng với 
tình hình của lớp học từ đó định ra lượng vận động cho từng nội dung và cả giờ 
học, tìm các tổ chức động viên học sinh tập luyện đạt hiệu quả cao nhất.
 3.2. Biện pháp 2: Lập kế hoạch bài học và chuẩn bị bài dạy
 - Xây dựng kế hoạch dạy học rất cần thiết cho mỗi họat động giáo dục 
nhằm xác định nhiệm vụ toàn diện (về kiến thức, kỹ năng, phẩm chất ý chí và 
rèn luyện thể lực) yêu cầu phải cụ thể (mức độ học tập động tác mới, ôn bài cũ, 
cái gì là chủ yếu, cái gì là thứ yếu) khối lượng phải cụ thể (số lần tập, thời 
gian tập từng động tác) sắp xếp nội dung có thứ tự rõ ràng và cách tiến hành 
cụ thể (cách triển khai đội hình, đội ngũ, chỗ đứng để giảng dạy tập mẫu của 
giáo viên, vị trí của học sinh).
 - Xác định được tầm quan trọng này, sau khi đã soạn giáo án xong, tôi 
nghiên cứu kỹ để nắm chắc nội dung, phương pháp và các bước lên lớp (Bởi vì 
khi lên lớp giáo viên thể dục dạy ngoài trời khác so với giáo viên dạy lớp là phải 
nắm vững các động tác). Có như thế việc giảng dạy mới thành thạo, thực hiện 
một cách chủ động, linh hoạt và có hiệu quả.
 - Ngoài nghiên cứu kỹ nội dung giảng dạy, tôi tập luyện trước những động 
tác của bài thể dục phát triển chung cho chính xác nhằm nâng cao kỹ thuật để 
khi lên lớp truyền thụ, hướng dẫn học sinh được tốt hơn. Bởi vì giáo viên là 
người làm mẫu, tập mẫu thì động tác phải chuẩn xác, không để bất kỳ một sơ 
suất nào.
 3.3. Biện pháp 3: Chuẩn bị thiết bị, đồ dùng dạy học phục vụ tốt cho 
giảng dạy bộ môn. 
 Thiết bị, đồ dùng dạy học là những phương tiện vật chất giúp giáo viên và
học sinh tổ chức có hiệu quả trong quá trình giáo dục. Trong quá trình đổi mới
phương pháp dạy học thiết bị đồ dùng dạy học là những phương tiện cơ bản 
không thể thiếu để giáo viên, học sinh thực hiện dạy và học. Hơn nữa thiết bị, đồ 
dùng dạy học tạo điều kiện trực tiếp cho học sinh phát huy tối đa được tính năng 
động khi tiếp cận thực tiễn nâng cao khả năng tự học, rèn luyện kỹ năng học tập 
và thực hành. Nếu việc ''Dạy chay, dạy suông'' làm cho người học không phát 9
điểm tâm sinh lý cho thấy bản thân em khó hoàn thiện bài “Thể dục phát triển 
chung” và một số trò chơi đòi hỏi “Sức nhanh”. Bản thân tôi sử dụng việc giảng 
dạy theo hướng phân hóa đối tượng học sinh, khi giảng dạy tôi hướng dẫn và 
định hướng cho em những kiến thức cơ bản về động tác để khi sức khỏe em bình 
phục thì em sẽ thực hiện nội dung một cách dễ dàng
 3.5. Biện pháp 5 : Bồi dưỡng cán sự trong giờ thể dục
 - Trong mỗi giờ học, đặc biệt là giờ thể dục cán sự lớp, nhóm có vai trò rất 
quan trọng. Giờ dạy thể dục đạt hiệu quả cao hay không chính là nhờ đội ngũ 
cán sự tổ chức cho nhóm hoạt động. Vì vậy, ngay từ những buổi đầu năm học 
tôi đã tổ chức hướng dẫn cho tất cả các em được lựa chọn làm cán sự những kỹ 
năng lãnh đạo, tổ chức cơ bản tôi đã áp dụng một số cách làm sau:
 - Mỗi lớp có một cán sự để giúp giáo viên, tổ chức hoạt động. Vì vậy tôi đã 
lựa những em có năng lực và thể lực tốt, có khả năng tổ chức, tích cực gương mẫu 
trong học tập, có uy tín trong tổ để hướng dẫn các bạn hỗ trợ giáo viên trong tập 
luyện phát hiện những sai trái của từng động tác báo cáo với giáo viên để sửa lại 
kịp thời. Vào các buổi học tôi hướng dẫn cho các em cách điều hành nhóm, cách hô 
các khẩu lệnh, cách tốt chứcSau đó tôi cho các em thực hiện vai trò điều hành tổ, 
nhóm.
 - Với những em điều hành còn lúng túng tôi là người “làm mẫu” cho các 
em ,tức là tôi đóng vai là một nhóm trưởng tổ chức để các em học tập.
 - Các em làm cán sự, nhóm trưởng tốt tôi tập trung các cán sự cho các em 
theo dõi, học tập.
 - Nhằm phát huy khả năng tổ chức, kỹ năng điều hành của tất cả học sinh, 
tôi thường tổ chức luân phiên thay đổi các nhóm trưởng để tất cả các em trong 
lớp đều được làm nhóm trưởng.
 3.6. Biện pháp 6: Sử dụng có hiệu quả phương pháp trực quan
 - Trong giáo dục thể chất, trực quan giữ vai trò hết sức quan trọng, bởi vì 
hoạt động của học sinh chủ yếu mang tính chất thực tiễn, đồng thời một trong 
những nhiệm vụ của giáo dục thể chất là phát triển toàn diện các cơ quan cảm 
giác. 11
 - Làm mẫu thì động tác phải đạt yêu cầu chính xác, đẹp, đúng kỹ thuật. Vì 
những động tác ban đầu dễ gây ấn tượng sâu trong trí nhớ các em. Đối với giáo 
viên không chuyên, giáo viên không có khả năng làm mẫu thì nên cho học sinh 
quan sát kỹ tranh ảnh hoặc có thể bồi dưỡng cán sự, chọn những em có năng 
khiếu tốt về mặt này để làm mẫu thay cho giáo viên khi giảng dạy động tác mới.
 - Khi làm mẫu, giáo viên phải chọn vị trí đứng thích hợp để tất cả học sinh 
đều nhìn thấy các chi tiết của động tác. Tránh không nên để học sinh đứng 
ngược gió, quay mặt về hướng mặt trời, hay có những hoạt động khác trước mặt. 
Ví dụ: Bài thể dục phát triển chung, giáo viên cần đứng ở cự li phù hợp.
 - Khi giảng dạy động tác “Thăng bằng” đây là một động tác khó cho nên 
ngoài việc làm mẫu, giáo viên cần giảng giải kỹ thuật động tác rất kỹ cho học 
sinh; Tuy nhiên, trong quá trình tập luyện các em mắc sai sót rất nhiều (thường 
là các em không thăng bằng được, hay bị vấp ngã, đưa chân không thẳng, tay 
không ngang) Cho nên khi thấy các em sai sót nhiều giáo viên nên tạm dừng 
và thực hiện làm mẫu lại đồng thời hướng dẫn cách “Thăng bằng” tốt hơn.
 - Làm mẫu phải kết hợp với giảng giải, nhắc nhở các em tập trung quan sát 
những khâu chủ yếu mà giáo viên yêu cầu, lời nói khi giảng giải phải rõ ràng để 
cho toàn thể học sinh đều nghe thấy. 13
 3.8. Biện pháp 8 : Phân bố thời gian tập luyện hợp lý. 
 Bằng cách giáo viên làm mẫu, thông tin ngắn gọn giảm bớt thời gian 
giảng giải, phân tích của thầy các nội dung đưa ra chính xác và học sinh thực 
hiện. Để học sinh nắm bắt giáo viên chỉ cần tập đồng loạt 1 -2 lần sau đó triển 
khai phân nhóm tập luyện ngay. Làm như vậy học sinh có điều kiện hoạt động 
dưới sự giám sát của giáo viên và cán sự lớp. 
 3.9. Biện pháp 9: Sửa sai chung cho toàn bài thể dục.. 
 - Chỉ dẫn cho học sinh biết chỗ sai và làm mẫu đúng để học sinh làm theo 
 - Giáo viên trực tiếp sửa chữa,uốn nắn ,điều chỉnh sai sót của học sinh 
 - Có thể học sinh vừa tập vừa nghe những chỉ dẫn kịp thời của giáo viên 
 - Giáo viên có thể cho dừng lại ở chỗ học sinh thường sai để tập luyện 
nhiều lần cho đến khi đúng mới tập động tác tiếp theo ,có thể sửa cho từng hàng 
hoặc từng cá nhân 
 - Cần hô to, rõ ràng nhanh hoặc chậm tùy theo yêu cầu của từng động tác.
 - Cho một số em thực hiện động tác, sau đó giáo viên và học sinh nhận xét 
,đánh giá rồi cùng tập theo động tác mẫu .
 - Khi phân nhóm, chia tổ để học sinh ôn tập, GV đi đến từng tổ để sửa sai.
 3.10. Biện pháp 10: Tập phân nhóm. 
 - Môn giáo dục thể chất đòi hỏi giáo viên phải đổi mới cách tổ chức sao 
cho giờ dạy học thật sinh động, hấp dẫn. Hứng thú tập luyện đạt đến lượng tập 
đồng loạt với lần lượt phân nhóm có quay vòng hoặc không quay vòng, cần thay 
đổi theo hướng nâng cao tích cực chủ động sáng tạo của học sinh bằng cách tăng 
cường sử dụng phương pháp trò chơi thi đấu theo tình huống hấp dẫn và đảm 
bảo tính an toàn. 
 - Phát huy tính tích cực tự giác chủ động sáng tạo của học sinh phù hợp với 
trường, lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, tự rèn luyện kỹ năng 
vận động vào thực tiễn tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui hứng thú học 
tập cho học sinh. Nhằm tăng cường hoạt động tối đa của học sinh tạo điều kiện 
cho em nào cũng có thời gian hoạt động.