Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao hiệu quả dạy học môn thể dục Lớp 5 bằng việc sử dụng âm nhạc hỗ trợ

 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
 TÊN SÁNG KIẾN
 NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY HỌC MÔN THỂ DỤC LỚP 5
 BẰNG VIỆC SỬ DỤNG ÂM NHẠC HỖ TRỢ
 * Đồng tác giả sáng kiến
 1. Lương Thị Oanh - Hiệu trưởng
 2. Lê Thị Thanh - Giáo viên
 3. Nguyễn Thị Hằng - Giáo viên
 * Đơn vị: Trường Tiểu học Ninh Khánh, thành phố Ninh Bình
Thành phố Ninh Bình, tháng 3 năm 2018 lĩnh hội kiến thức, hoặc có tổ chức thì còn lúng túng, mất thời gian, chưa đáp ứng được việc 
dạy học tích hợp nội dung các môn học một cách hiệu quả. Chính vì vậy mà chất lượng giáo 
dục thể chất chưa đạt được như mong muốn.
1. Giải pháp cũ thường làm
 - Giáo viên nhận lớp, phổ biến nội dung bài học.
 - Giáo viên tổ chức cho học sinh thực hiện hoạt động khởi động:
 + Giáo viên hô cho học sinh chuyển đổi đội hình.
 + Giáo viên hô cho học sinh khởi động các khớp: đầu cổ, tay, vai, hông, đầu gối, cổ 
chân ....
 + Giáo viên tổ chức cho học sinh chơi trò chơi.
 - Giáo viên tổ chức cho học sinh thực hiện hoạt động cơ bản:
 Nội dung 1: Đội hình đội ngũ; Bài thể dục phát triển chung; Bài tập rèn luyện tư thế và kĩ 
năng vận động cơ bản.
 + Giáo viên làm mẫu, phân tích kĩ thuật.
 + Giáo viên hô cho học sinh luyện tập kết hợp quan sát, sửa sai cho học sinh.
 + Cán sự lớp điều hành các bạn luyện tập theo tổ.
 + Giáo viên hoặc cán sự lớp hô cho học sinh thi đua thực hiện các động tác theo tổ, 
nhóm.
 Nội dung 2: Trò chơi vận động
 + Giáo viên giới thiệu trò chơi, cách chơi, luật chơi.
 + Giáo viên tổ chức cho học sinh chơi trò chơi vận động và rèn kĩ năng cơ bản.
 - Giáo viên tổ chức cho học sinh thực hiện hoạt động kết thúc:
 + Giáo viên củng cố nội dung bài học, nhận xét việc thực hiện mục tiêu bài học.
 + Giáo viên hô cho học sinh thực hiện các động tác thả lỏng, hồi tĩnh. Ớ giải pháp này, 
khi học sinh thực hành các hoạt động: khởi động, di chuyển đội hình, thực hành các động tác 
thể dục, chơi trò chơi,.. chủ yếu giáo viên là người hô, điều khiển để học sinh thực hiện.
 * Ưu điểm của giải pháp cũ
 - Đây là phương pháp truyền thống, phương pháp chung của các tiết dạy học Thể dục.
 - Giáo viên đã quen thuộc quy trình dạy nên khi thực hiện không phải chuẩn bị, mất 
nhiều thời gian nghiên cứu.
 - Học sinh quen với các bước, tiến trình của một tiết thể dục, không bỡ ngỡ, ít phải tư 
duy.
 - Không yêu cầu quá cao về cơ sở vật chất như: loa, máy tính, các bài hát, đoạn nhạc ...
 * Nhược điểm, tồn tại của giải pháp cũ
 - Giáo viên phải làm mẫu, nói nhiều, mất nhiều sức lực, thời gian, không còn thời gian 
quan sát, hỗ trợ, sửa sai cho học sinh khi luyện tập. hát. Lúc này, bắt buộc các em phải chú ý lắng nghe xem các câu hát, đoạn nhạc này thì tập với 
các động tác nào nên các em rất hứng thú. Chỉ qua vài lần tập luyện, các động tác trở nên mềm 
dẻo, có tính tham mỹ. Học sinh rất nhớ các động tác. Với hoạt động này, tôi chọn loại bài hát 
có tính chất vui - sôi noi có giai điệu dứt khoát thể hiện một không khí sinh hoạt vui vẻ liên 
quan đến cuộc sống xung quanh của các em. Tiết tấu thường sử dụng nốt trắng, nốt đen, móc 
đơn, dấu lặng đen, lặng đơn, đôi khi có móc kép để tạo không khí nhanh vui hay sự dí dỏm ngộ 
nghĩnh của bài hát. Một vài bài tác giả có thay đổi về tiết tấu như đảo phách, nghịch phách. Một 
số bài khác lại sử dụng các quãng 4, quãng 5, thỉnh thoảng có quãng 6 tạo sự mới lạ cho trẻ. 
Đôi khi để thay đổi tránh sự nhàm chán, tôi thường chọn một số bài hát vui, sôi nổi thường có 
sự hài hước dí dỏm; tiết tấu trong bài rõ ràng ổn định và có sự lặp lại của một âm hình tiết tấu; 
hát với âm thanh sáng, gọn, linh hoạt, trôi chảy; hát nhịp nhàng, ngắt tiếng và nhấn đều vào 
phách mạnh ở đầu nhịp; lấy hơi nhanh, ngắt hơi chính xác; phát âm rõ nét nhưng lướt nhanh 
không đay hơi ồ ạt. Loại nhịp và nhịp độ của bài mang tính vui vẻ, hoạt náo, sôi nổi có nhịp độ 
vừa, nhanh hoặc hơi nhanh, chủ yếu ở nhịp 2/4 và 4/4.
 Khi cho học sinh ôn luyện Bài thể dục phát triển chung, tôi thường cho các em tập trên 
nền bài hát Em bay trong đêm pháo hoa, Em yêu trường em, Reo vang bình minh, Trái đất này 
là của chúng mình, ...
 Cách tiến hành:
 - Cán sự lớp hô cho các bạn ôn lại các động đã học.
 - Giáo viên và học sinh nhận xét, sửa sai.
 - Giáo viên tổ chức cho học sinh tập luyện trên nền nhạc.
 Ví dụ: Bài 31, 32, Học sinh tập bài thể dục phát triển chung trên nền nhạc bài hát “Trái 
đất này là của chúng mình”
 (Hình ảnh minh họa Phụ lục 2)
 b. Sử dụng âm nhạc để tạo nhịp trong hoạt động thực hành các động tác rèn 
luyện tư thế cơ bản.
 Nội dung rèn luyện các tư thế cơ bản ở lớp 5 gồm các bài tập phối hợp, thông qua luyện tập 
các bài tập trên giúp cho học sinh có được các kỹ năng vận động cơ bản, phát triển các tố chất, thể lực 
phù hợp với khả năng vận động của học sinh. Khi luyện tập những bài tập trên yêu cầu người tập biết 
cách thực hiện bài tập, biết phối hợp vận động, khả năng khéo léo linh hoạt, tính chính xác trong mỗi 
động tác để hoàn thành được các bài tập cả về kỹ thuật và chất lượng động tác. Vì vậy, khi dạy nội dung 
này để nâng cao hiệu quả các bài tập, tôi thường chọn những bài hát mang tính hành tiến nhịp 2/4 như: 
Đội kèn tí hon, Bài trống hành tiến...
 Cách tiến hành:
 - Giáo viên gọi tên, làm mẫu hoàn chỉnh bài tập rồi giải thích ngắn gọn.
 - Hướng dẫn học sinh tập các động tác hoặc các cử động đơn lẻ Ví dụ: Bài 68 (Tuần 34), trò chơi “Nhảy đúng, nhảy nhanh” - Bài hát “This is the way go 
to school”.
 (Hình ảnh minh họa Phụ lục 3)
3. Hiệu quả kinh tế, xã hội dự kiến đạt được
 a. Hiệu quả kinh tế
 Hiệu quả kinh tế mà sáng kiến đem lại chính là việc giảm bớt năng lượng tiêu hao cho giáo 
viên qua môi giờ dạy, tăng thời lượng thực hành cho học sinh, hiệu quả giảng dạy tăng.
Theo khảo sát, tỉ lệ học sinh tăng ở các nội dung trung bình 21,05%, tương đương với hiệu quả 
lao động của giáo viên tăng khoảng 21,05%.
 Đặc biệt, hiệu quả kinh tế của sáng kiến được kéo dài trong nhiều năm, liên quan đến 
các nhà trường và nhiều thế hệ học sinh trong toàn tỉnh Ninh Bình nên hiệu quả kinh tế mà sáng 
kiến mang lại còn có thể cao hơn nữa.
 Tuy nhiên, lợi ích kinh tế lớn nhất mà sáng kiến mạng lại chính là chất lượng dạy học 
môn Thể dục tăng lên rõ rệt. Đây chính là nguồn lợi kinh tế về tri thức vô giá, rất khó có thể 
kiểm đếm được.
 b. Hiệu quả xã hội
Để khẳng định tính hiệu quả của giải pháp “Nâng cao hiệu quả dạy học môn Thể dục lớp 5 
bằng việc sử dụng âm nhạc hỗ trợ”, sau một năm thực hiện, kết quả cụ thể như sau:
 Năm học Năm học So sánh 
 Nội dung khảo sát 2015-2016 2016-2017 chênh lệch
 Số lượng học sinh được khảo sát 110 131
 Học sinh tập đúng kĩ thuật động tác 60=55% 95=73% 18%
 Học sinh tập nhanh, đẹp 50= 45,4% 85= 64,8% 19,4%
 Học sinh thích học môn Thể dục 80=72,7% 129 =98,5% 25,8%
 Học sinh biết biểu lộ cảm xúc, thái độ tích 
 65=59% 105=80% 21%
 cực về nội dung học tập
 Kết quả khảo sát trên đã phần nào phản ánh tính đúng đắn của sáng kiến “Nâng cao hiệu 
quả dạy học môn Thể dục lớp 5 bằng việc sử dụng âm nhạc hỗ trợ”. Cụ thể:
 * Khắc phục được một số hạn chế, tồn tại trên thực tế giảng dạy hiện nay
 - Chất lượng môn học được tăng lên; đáp ứng mục tiêu dạy học tích hợp.
 - Học sinh hứng thú, tích cực tập luyện, tiết học không gây nhàm chán. Khi áp dụng âm 
nhạc vào các hoạt động, nhịp điệu trong các bài hát đều, chắc, học sinh tập đều, đẹp hơn. Chính 
vì vậy, các giờ học trở nên thoải mái, hấp dẫn, thu hút được học sinh tích cực tham gia luyện 
tập, có hứng thú, yêu thích môn học, các em có sức khỏe tốt, nâng cao tinh thần để học tốt các 
môn học khác.
 - - Giáo viên không phải hô nhiều, sức khỏe được đảm bảo, có thời gian quan sát, những điều kiện khác nhau, các địa bàn thuộc các vùng miền khác nhau, đồng thời có thể áp 
dụng được với cả cấp Trung học Cơ sở và Trung học Phổ thông.
 TP. Ninh Bình ngày tháng năm 2018
 NGƯỜI NỘP ĐƠN ĐỒNG TÁC GIẢ
 Lương Thị Oanh
 Lê Thị Thanh
 Nguyễn Thị Hằng
PHÒNG GDĐT TP NINH BÌNH TRƯỜNG TH NINH KHÁNH
 XÁC NHẬN XÁC NHẬN Giờ TD của lớp 5A- Học sinh thả lỏng trên nền nhạc bài
 “Trời nắng, trời mưa”
Giờ TD của lớp 5D- Học sinh thả lỏng trên nền nhạc bài “Ước mơ hồng” Phụ lục 3: HỌC SINH TẬP BÀI THỂ DỤC
Học sinh tập bài thê dục trên nền nhạc bài “Trái đất này là của chúng mình ”
Học sinh tập bài thể dục trên nền nhạc bài “Em bay trong đêm pháo hoa”