Sáng kiến kinh nghiệm Một số phương pháp nâng cao chất lượng dạy – học môn Mĩ thuật Lớp 5 theo dự án của Đan Mạch

 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO SÔNG LÔ
 TRƯỜNG TIỂU HỌC YÊN THẠCH
 ====***=====
 Mã lĩnh vực: 13/2021
 BÁO CÁO KẾT QUẢ 
 NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
 Tên sáng kiến: Một số phương pháp nâng cao chất lượng dạy – học
 môn Mĩ thuật lớp 5 ở tiểu học (Theo dự án của Đan Mạch)
 Tác giả sáng kiến: Vũ Doãn Bình, Chức vụ: Giáo viên
 Địa chỉ: Trường Tiểu học Yên Thạch, huyện Sông Lô, Tỉnh Vĩnh 
Phúc
 Yên Thạch, năm 2021
 1
 Tháng 4 năm 2021 môn Mĩ thuật, để các em gửi được thông điệp tốt trong các bài tập vẽ tranh lớp 
5, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục của môn Mĩ thuật.
 Vậy biện pháp để hướng các em đạt được yếu tố thẩm mỹ, đạo đức và 
phong cách của mình vào trong các tác phẩm là gì, đó chính là Phương pháp 
giảng dạy tích hợp kỹ năng sống trong môn Mĩ thuật, lớp 5 ở Tiểu học. Phương 
pháp này đã giúp tôi nâng cao được chất lượng giảng dạy môn Mĩ thuật lớp 5 
mà tôi được phân công giảng dạy.
2. Tên sáng kiến:
 Một số phương pháp nâng cao chất lượng dạy – học môn Mĩ thuật lớp 
5 ở tiểu học (Theo dự án của Đan Mạch).
3. Tác giả sáng kiến: 
 - Họ và tên: Vũ Doãn Bình
 - Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường Tiểu học Yên Thạch, huyện Sông 
Lô, tỉnh Vĩnh Phúc.
 - Số điện thoại: 0977615187
 - E mail: vudoanbinh76@gmail.com
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Vũ Doãn Bình, giáo viên trường Tiểu học Yên 
Thạch, huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc.
5. Lĩnh vực áp dụng:
 - Áp dụng vào việc giảng dạy bộ môn Mĩ thuật lớp 5 ở Tiểu học.
 - Đối tượng để áp dụng là học sinh lớp 5 đại trà.
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 
 - Áp dụng trong tháng 9 năm 2019.
7. Mô tả bản chất của sáng kiến:
7.1. Về nội dung của sáng kiến:
7.1.1. Cơ sở lý luận:
 Là một giáo viên Tiểu học trực tiếp dạy môn Mĩ thuật, tôi cảm nhận được
cái khó trong việc tự trang bị kiến thức và phương pháp giáo dục kỹ năng sống 
cho học sinh thông qua học mĩ thuật. Thực tế, một số học sinh chưa được trải 
nghiệm trong các việc làm hàng ngày, như tự phục vụ cho cá nhân cũng như 
giúp đỡ công việc gia đình cho cha mẹ và ông bà..., bên cạnh đó còn có nhiều 
phương tiện giải trí khác, nên học sinh chưa dành nhiều thời gian cho việc quan 
sát, học hỏi và thực hành các hoạt động thực tế trong cuộc sống, vì vậy các em 
 3 - Chính quyền địa phương cũng quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất, cơ 
sở hạ tầng, thúc đẩy sự phát triển toàn diện về mọi mặt của học sinh. 
 - Lãnh đạo nhà trường luôn khuyến khích đổi mới phương pháp dạy học, 
tích hợp lồng ghép các nội dung giáo dục học sinh trong quá trình giảng dạy.
 - Đại đa số học sinh yêu thích môn học, các em đều rất hào hứng khi được 
tham gia môn học.
* Khó khăn:
 - Về phía nhà trường:
 + Không có phòng học môn Mĩ thuật riêng, đồ dùng dạy học còn nghèo 
nàn, tranh minh họa hỗ trợ cho bài dạy còn thiếu.
 - Về phía giáo viên:
 + Chưa được tập huấn chuyên đề về bồi dưỡng phương pháp Giáo dục kỹ 
năng sống trong môn học cho học sinh.
 - Về phía học sinh:
 Xu thế hiện nay, phần lớn các em thuộc gia đình ít con, được chăm sóc 
chu đáo, ít phải tham gia các hoạt động tập thể, công việc nhỏ trong gia đình, vì 
thế việc tái hiện lại những việc làm có thật trong cuộc sống hàng ngày chưa thật 
cụ thể, chưa sinh động, nên nội dung trong một bài vẽ còn ở mức sơ sài, cả về 
nội dung và hình thức, chỉ có một số học sinh tham gia học tập, chú ý về hình 
tượng, bố cục, màu sắc, đường nét.
 - Tỉ lệ học sinh con hộ nghèo, mồ côi cha mẹ còn nhiều vì vậy việc quan 
tâm đến học tập của con cái còn ít.
 - Số học sinh chưa được trang bị đầy đủ đồ dùng dụng cụ học tập còn khá cao.
 Từ những thực trạng trên tôi thấy cần phải có giải pháp để lồng ghép, tích 
hợp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong môn Mĩ thuật, để nâng cao chất 
lượng giảng dạy bộ môn Mĩ thuật, đáp ứng yêu cầu đòi hỏi đi lên của xã hội.
 - Vì vậy tôi rút ra các bước thược hiện việc tích hợp giáo dục kỹ năng 
sống trong môn Mĩ thuật lớp 5 cho học sinh như sau:
7.1.3 Các bước thực hiện giải pháp của đề tài:
* PHẦN CHUẨN BỊ
Bước 1:
 Lên kế hoạch bài dạy, phải thể hiện rõ ở bài này giáo dục các em kỹ 
năng gì? 
 5 xanh tốt cho sức khỏe và là nguyên liệu tạo ra các sản phẩm đẹp mà các em đã 
làm (thời gian cho hoạt động này là các em tự bố trí).
*PHẦN THỰC HIỆN
Bước 1: Dùng phương pháp gợi mở và đặt tình huống có vấn đề để kích 
thích các em, theo một quy tắc: Đặt câu hỏi gợi mở, tạo tình huống, miêu tả 
tình huống.
 - Dùng phương pháp gợi mở và đặt tình huống có vấn đề các em thấy 
được cần có kỹ năng sống tốt thì mới có thể vẽ tranh đẹp được.
 - Kỹ năng sống được thể hiện hàng ngày trong đời sống chúng ta, khi làm 
việc cũng như các hoạt động khác con người cần có ý thức rèn luyện, tu dưỡng 
có chủ đích, thì trở thành kỹ năng. Đó chính là giáo dục về đạo đức và đạo được 
thể hiện ngay trong tác phẩm.
 - Ví dụ: Trong bài “Cuộc sống quanh em” giáo viên đặt câu hỏi gợi mở; 
Các em có thường xuyên giúp đỡ công việc gia đình không? Em nào có thể kể 
lại là mình thường xuyên làm việc gì để giúp đỡ gia đình? 
 Giúp các em nhớ lại công việc thương ngày giúp đỡ gia đình và nhớ lại 
các hình ảnh để vẽ thành tranh. Từ đó giáo dục các em về ý thức đạo đức yêu 
quý gia đình, chăm chỉ làm việc.
B2: Dùng phương pháp thị phạm:
 - Thị phạm lại các động tác mà tình huống đã đặt ra, có thể giáo viên thị 
phạm, có thể học sinh thị phạm.
 Ví dụ: Em hãy thể hiện lại động tác mà mình hay làm khi quét nhà, nhặt 
rau, bế em?...Có thể yêu cầu một nhóm các em sắm vai hoặc thể hiện lại các 
động tác mà mình đã từng làm hay nhìn thấy trên thực tế đời sống, để cả lớp 
cùng quan sát và vẽ vào tranh của mình. 
 - Giáo viên thị phạm các bước thực hiện cách vẽ lên bảng hoặc cách tạo ra 
sản phẩm.
 - Ví dụ ở bài 9: “Trang phục Yêu Thích” Giáo viên thị phạm lại các bước 
tạo hình trang phục, các bước tạo ra sản phẩm 3D, hướng dẫn học sinh tô màu
 - Hướng các em đến cái đẹp hoàn thiện về thẩm mỹ.
B3: Dùng phương pháp thực hành kỹ năng sống ngay trong giờ học
 - Tức là giáo viên tổ chức cho các em thực hành trực tiếp theo yêu cầu của 
bài học ngay trong giờ học thông qua các hoạt động cụ thể:
 Ví dụ: Trong chủ đề 6: Bài “Trường em”
 7 từng dạng bài, dạng đề tài. Nắm được trình độ, năng lực của từng nhóm đối 
tượng học sinh.
 - Thường xuyên vận dụng các bước trên vào trong quá trình giảng dạy để
học sinh đi vào nề nếp, vận dụng phương pháp dạy – học một cách hợp lí, trao 
đổi thêm với đồng nghiệp cùng chuyên ngành để rút kinh nghiệm trong quá trình 
dạy - học.
 - Đảm bảo về cơ sở vật chất, phòng lớp rộng rãi để tổ chức lớp học theo 
nhóm nhỏ thuận tiện hơn.
 - Khi hướng dẫn phân loại các kiểu, dạng bài, giáo viên cần sử dụng ngôn 
ngữ gãy gọn, đặt tình huống có vấn đề, dễ hiểu và hướng dẫn cụ thể, sát thực 
với tâm lý của học sinh để giúp các em hiểu ngay nội dung yêu cầu của từng kỹ 
năng một cách chắc chắn. 
 - Thường xuyên trao đổi, thảo luận với đồng chí, đồng nghiệp phương 
pháp hình thức tổ chức tích hợp giáo dục kỹ năng sống trong dạy học thông qua 
các tiết chuyên đề, dự giờ, thao giảng.
10. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng đề tài.
10.1. Học sinh hình thành kĩ năng thuyết trình (kĩ năng nói trước đám 
đông) qua phần “Trưng bày và thuyết trình sản phẩm” cuối của mỗi chủ đề.
 Cuối mỗi chủ đề của môn Mĩ thuật là một tiết “Trưng bày sản phẩm và 
thuyết trình sản phẩm” của nhóm hoặc của cá nhân. Từ đó giáo viên giáo dục 
các em kỹ năng thuyết trình trước tập thể lớp, yêu cầu các em thuyết trình về nội 
dung, hình thức và ý nghĩa của sản phẩm, và nêu được cảm nhận của mình về 
sản phẩm của nhóm mình, nhóm bạn. Kỹ năng thuyết trình phải tự tin, lưu loát, 
rõ ràng, từ đó giúp các em có phong cách tự tin, mạnh dạn và nói lên được ý 
tưởng của mình thông qua sản phẩm.
 Hình ảnh các em đang thuyết trình bài vẽ của nhóm
 9 10.3. Rèn cho học sinh có thói quen luôn quan tâm tới cộng đồng:
 Quan sát để ý đến các hoạt động đang diễn ra trong cuộc sống thường 
ngày của các em, quan tâm đến những hoạt động đang diễn ra ở trường ở lớp và 
ở nhà, quan tâm đến các buổi sinh hoạt cộng đồng và phong tục tập quán của 
quê hương đất nước, con người Việt Nam chúng tavà đặc biệt là các em biết 
quan tâm đến bạn bè, người thân, gúp đỡ bạn bè trong học tập và rèn luyện.
 Hình ảnh một em học sinh đang hướng dẫn một bạn bị bệnh đao xem tranh.
 - Các em biết quan sát các buổi sinh hoạt cộng đồng, như lao động vệ sinh 
nơi cư trú, các chương trình lễ hội, các phong tục tập quán của từng làng quê, 
vùng miền, quan sát trang phục của các dân tộc thiểu số tất cả các hoạt động 
quan sát đó giúp cho các em có vốn hiểu biết về cuộc sống và cũng là tư liệu quý 
báu để các em tưởng tượng lại và tái tạo vẽ thành tranh.
 Bức tranh “Lễ giao quân lên đường nhập ngũ” của học sinh
 11 10.5. Hình thành cho học sinh kỹ năng đảm nhận trách nhiệm khi được 
phân công.
 Được làm việc theo nhóm, giao nhiệm vụ cụ thể và trách nhiệm cụ thể 
cho nhóm trưởng và các thành viên trong nhóm, các em làm việc thông qua 
phiếu câu hỏi cụ thể, hoặc các em cùng làm ra một sản phẩm như cùng nhau vẽ 
tranh tập thể, cùng nhau làm ra một sản phẩm tập thể. Trong môn Mĩ thuật hoạt 
động này là vô cùng cần thiết bởi nó không những giúp các em làm ra một sản 
phẩm đẹp, có diện tích và hình dáng cỡ lớn, mà hơn nữa là giúp cho người dạy 
phát hiện ra ai là người điều hành, quản lí nhóm của mình tốt và giáo dục các em 
biết làm việc có trách nhiệm khi cùng nhau làm ra một sản phẩm. Hoạt động này 
giúp các em có tinh thần đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau. Tăng cường tính hợp tác, 
học hỏi lẫn nhau trong quá trình học tập của học sinh. 
 Một số hình ảnh làm việc nhóm của học sinh.
 13 10.7. Rèn thói quen giữ gìn, bảo quản vật dụng cá nhân và vệ sinh môi 
trường
 Ý thức bảo quản vật dụng cá nhân không chỉ có ích cho bản thân mà còn 
có ích lợi cho gia đình. Học sinh biết bảo quản vật dụng cá nhân là điều cần thiết 
cho cuộc sống. Giáo dục cho học sinh kỹ năng biết trang trí các đồ dùng vật 
dụng trong gia đình hay của cá nhân mình và ý thức bảo vệ giữ gìn chúng. 
Ngoài ra thông qua các giờ học Mĩ thuật có tính chất ứng dụng tạo hình thì giáo 
dục các em phải biết bảo vệ môi trường sống, vệ sinh cá nhân và vệ sinh lớp 
học.
 Ví dụ: Trong bài: “Trang phục yêu thích” giáo dục học sinh kỹ năng quan 
sát tìm hiểu trang phục của các vùng miền, trang phục của từng mùa hay trang 
phục biểu diễn khác với trang phục mặc hàng ngày, từ đó giáo dục các em phải 
biết giữ gìn quần áo trang phục của mình luôn sạch sẽ, gọn gàng ngoài ra còn 
biết trang trí cho phù hợp đẹp mắt.
 Hình ảnh học sinh gấp quần áo.
 15 Nhiệm vụ và mục tiêu của môn Mĩ thuật là giúp các em hiểu, nhận biết về 
 cái đẹp, từ đó tạo ra cái đẹp và giữ gìn cái đẹp, hướng các em phát triển toàn 
 diện về nhân cách... Phương pháp giáo dục kĩ năng sống nhằm giúp các em hình 
 thành một số kĩ năng sống qua các bài học của môn Mĩ thuật, xây dựng những 
 thói quen và những hành vi lành mạnh, tích cực, từ đó các em thể hiện nội dung 
 thẩm mỹ, đạo đức và phong cách, qua hoạt động vẽ tranh rất thành công, góp 
 phần nâng cao được chất lượng giảng dạy bộ môn mỹ thuật lớp 5 ở tiểu học.
 Trên đây là sáng kiến về một số phương pháp dạy – học trong môn Mĩ 
 thuật lớp 5 (Theo dự án của Đan Mạch) mà tôi đã áp dụng có hiệu quả, rất 
 mong được sự góp ý chân thành của các đồng nghiệp để đề tài này được đầy đủ 
 và hoàn thiện hơn, giúp tôi thực hiện có hiệu quả hơn nữa trong việc giảng dạy 
 cũng như góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho các em.
 11. Danh sách những tổ chức cá nhân đã tham gia áp dụng hoặc dự kiến có 
 thể được áp dụng sáng kiến lần đầu.
 Số Tên tổ chức/ Địa chỉ Phạm vi / lĩnh vực áp dụng giải 
 TT cá nhân pháp
 1 Lớp 5A Trường TH Yên Thạch Giảng dạy môn Mĩ Thuật lớp 5
 2 Lớp 5B Trường TH Yên Thạch Giảng dạy môn Mĩ Thuật lớp 5
 3 Lớp 5C Trường TH Yên Thạch Giảng dạy môn Mĩ Thuật lớp 5
Yên Thạch, ngày....tháng.......năm..... Yên Thạch, ngày.....tháng......năm......
 HIỆU TRƯỞNG TÁC GIẢ
 (Ký, ghi rõ họ tên)
 Trương Viết Bào Vũ Doãn Bình
 17