Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tích cực trong công tác chủ nhiệm Lớp 5

 Một số biện pháp tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp 5A
 trường tiểu học Trưng Vương.
MỤC NỘI DUNG TRANG
 I Phần mở đầu 2
 1 Lí do chọn đề tài 2
 2 Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 3
 3 Đối tượng nghiên cứu 3
 4 Giới hạn của đề tài 3
 5 Phương pháp nghiên cứu 3
 II Phần nội dung 4
 1 Cơ sở lý luận 4
 2 Thực trạng vấn đề nghiên cứu 5
 3 Nội dung và hình thức của giải pháp 8
 III Phần kết luận, kiến nghị 17
 1 Kết luận 17
 2 Kiến nghị 17
 Tài liệu tham khảo 19
 Người thực hiện: Nguyễn Thị Thẩm - Trường TH Trưng Vương 1 Một số biện pháp tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp 5A
 trường tiểu học Trưng Vương.
chủ nhiệm phải là người có năng lực, kinh nghiệm và uy tín, có khả năng tổ chức 
tốt công tác dạy học và giáo dục học sinh của một lớp. 
 Để thực hiện được nhiệm vụ giáo dục cho học sinh, đòi hỏi người giáo viên 
chủ nhiệm phải là một "Người thầy tổng thể" là người thầy mẫu mực, tấm gương 
đạo đức tự học và sáng tạo, là tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
 Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, là một giáo viên giảng dạy và làm công 
tác chủ nhiệm lớp nhiều năm, với sự trăn trở, mong muốn, cần phải làm gì để thực 
hiện có hiệu quả, thực hiện tốt mục tiêu giáo dục? Quá trình dạy học và giáo dục 
sẽ mang lại điều gì cho trẻ, đúc rút được kinh nghiệm gì, có sáng kiến gì góp phần 
vào cải tiến phương pháp dạy học và giáo dục? Với lòng yêu nghề mến trẻ, tinh 
thần hăng say học tập, rèn luyện, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, tích cực tham gia 
phong trào dạy học, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện học sinh ở 
trường Tiểu học, tôi quyết định lựa chọn và nghiên cứu đề tài "Một số biện pháp 
tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp 5A trường TH Trưng Vương"
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
 Mục tiêu
 - Thấy được tầm quan trọng của giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học, từ đó 
tìm hiểu các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong việc giáo dục toàn diện học 
sinh, góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục tiểu học.
 Nhiệm vụ
 - Nghiên cứu cơ sở lí luận có liên quan đến đề tài.
 - Tìm hiểu thực trạng việc dạy học – giáo dục và công tác chủ nhiệm ở 
 lớp 5A thuộc trường TH Trưng Vương.
 - Đề xuất một số giải pháp, biện pháp tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp 
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh.
3. Đối tượng nghiên cứu
 Một số biện pháp tích cực trong công tác chủ nhiệm ở lớp 5A trường tiểu học 
Trưng Vương trong các năm học 2015 – 2016, 2016 - 2017.
4. Giới hạn của đề tài 
 - Tập trung nghiên cứu một số biện pháp tích cực trong công tác chủ nhiệm 
lớp 5A trường Tiểu học Trưng Vương trong các năm học 2015 – 2016, 2016 - 
2017.
5. Phương pháp nghiên cứu
a) Nhóm phương pháp lý luận
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
b) Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp quan sát.
 Người thực hiện: Nguyễn Thị Thẩm - Trường TH Trưng Vương 3 Một số biện pháp tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp 5A
 trường tiểu học Trưng Vương.
thường xuyên quan tâm đến công tác chủ nhiệm cũng như năng lực chủ nhiệm của 
giáo viên làm công tác chủ nhiệm để có những chiến lược mới nhằm xây dựng 
những tập thể lớp chất lượng theo tiêu chí “xây dựng trường học thân thiện, học 
sinh tích cực”.
 Các đoàn thể trong nhà trường luôn quan tâm đến công tác chủ nhiệm lớp, 
luôn có tinh thần tự nguyện hợp tác với các giáo viên làm công tác chủ nhiệm để 
việc giáo dục đạo đức và kết quả học tập của học sinh đạt kết quả tốt nhất.
 Gia đình học sinh phần lớn đã có sự quan tâm đến việc học tập và rèn luyện 
ở trường, nên sự phối kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh học sinh có 
nhiều thuận lợi. Bản thân các em đều có nhận thức khá, tương đối ngoan, có ý thức 
trong học tập và rèn luyện, luôn cố gắng vươn lên học tốt...
 Tập thể lớp 5A với sĩ số là 22 học sinh, trong đó đa số học sinh là con em 
gia đình làm nông nghiệp, một số em hoàn cảnh gia đình còn khó khăn, có em bố 
mẹ đi làm xa, ở với ông bà, thiếu sự quan tâm thường xuyên của bố mẹ; còn một 
số phụ huynh chưa thật sự để tâm đến việc học và giáo dục con cái, phó mặc cho 
nhà trường. Điều này cũng là một yếu tố khó khăn đối với giáo viên chủ nhiệm.
 Trường TH Trưng Vương nằm trên địa điểm giáp ranh thị trấn Buôn Trấp là 
trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của huyện Krông Ana, bên cạnh những mặt 
tích cực thì còn rất nhiều tác động tiêu cực đến các em như các quán internet, nhiều 
trò chơi lôi cuốn các em Địa bàn kéo dài cũng là một khó khăn trong quản lí học 
sinh, nhất là sau giờ tan trường.
 Bên cạnh đó, một số học sinh còn có tính ham chơi,chưa xác định rõ nhiệm 
vụ học tập nên dẫn đến việc tạo điều kiện cho giáo viên chủ nhiệm hoàn thành kế 
hoạch đề ra còn chậm, chưa như mong muốn.
 Có nhiều nguyên nhân và yếu tố tác động đến kết quả của công tác chủ 
nhiệm, có nguyên nhân là chủ quan như điều kiện kinh tế của gia đình học sinh; độ 
tuổi của học sinh; địa bàn sinh sống của học sinh. Cũng có những nguyên nhân là 
khách quan như: nhận thức của gia đình học sinh đối với việc học của con cái; tính 
cách ham chơi và nhận thức chậm của các đối tượng học sinh, địa bàn sinh sống 
của học sinh luôn tiềm ẩn nhiều trò chơi, lôi kéo, cám dỗ các em tất cả là những 
yếu tố có tác động lớn đến công tác chủ nhiệm của những giáo viên chủ nhiệm lớp.
 Tuy nhiên, đó chỉ là những nguyên nhân từ phía học sinh, còn để làm tốt 
công tác chủ nhiệm thì chính người giáo viên làm công tác chủ nhiệm ấy mới thật 
sự là yếu tố có tính tác động quyết định nhất đến sự thành công hay thất bại của 
công tác chủ nhiệm lớp. Vì thế, người làm công tác chủ nhiệm phải là những người 
luôn nhiệt huyết, năng động, chuyên cần và luôn có những thay đổi trong quá trình 
chủ nhiệm để có thể đạt được những kết quả tốt, hoàn thành xuất sắc công tác chủ 
nhiệm lớp.
 Ngày đầu tiên tôi nhận lớp và sau một tiết làm quen tôi nắm được sĩ số trong 
lớp là 21 em, trong đó nam 13 em, nữ 8 em. Ấn tượng không phai mờ là các em 
nhìn tôi rất chăm chú lắng nghe bao điều tôi dặn dò với lớp. Tôi tự hứa với lòng 
mình cố gắng thực hiện thật tốt công tác chủ nhiệm lớp để tác động tích cực đến 
 Người thực hiện: Nguyễn Thị Thẩm - Trường TH Trưng Vương 5 Một số biện pháp tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp 5A
 trường tiểu học Trưng Vương.
nhắc nhở và tạo môi trường giáo dục chặt chẽ hơn giữa nhà trường và gia đình, bên 
cạnh việc quan tâm đến từng đối tượng học sinh, đội ngũ công tác đắc lực nhất 
giúp tôi hoàn thành tốt công tác chủ nhiệm lớp là ban cán sự lớp. Đây là lực lượng 
đóng vai trò quan trọng với chất lượng học tập cũng như nề nếp lớp học.
 * Đối với học sinh năng khiếu:
 Đối với những em này, trong quá trình giảng dạy, tôi luôn kết hợp ra các câu 
hỏi, bài tập nâng cao hơn, khó hơn nhất là Toán và Tiếng Việt làm cho các em 
không nhàm chán và hứng thú học tập. Qua đó giáo viên phát hiện những nhân tài 
về chương trình nâng cao, tư vấn với phụ huynh mua thêm sách tham khảo giải các 
bào tập khó cho các em, nhằm trang bị những kiến thức cơ bản để tham gia thi học 
sinh giỏi các cấp.
 Bên cạnh các môn học tôi luôn quan niệm rằng “ Nét chữ, nết người” ở lớp 
tôi luôn chú ý đến việc rèn chữ viết, giữ gìn sách vở của các em nên hàng tháng có 
chấm bài, nhận xét, đánh giá xếp loại khen thưởng, những em có bộ vở sạch chữ 
đẹp để các em cùng nhau thi đua và có thói quen tự rèn luyện chữ viết, giữ gìn sách 
vở của mình đẹp hơn.
 Hàng ngày, tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho các em luyện viết từng bài rõ ràng. 
những em viết chữ đẹp tôi yêu cầu các em luyện viết nhiều kiểu chữ khác nhau.
 Với những học sinh vẽ đẹp, hàng tuần tôi cho các em tìm hiều chọn các đề 
tài, từ đó các em hình dung và vẽ theo ý thích
 * Đối với học sinh có hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn:
 Tôi luôn quan tâm gần gũi động viên để các em cố gắng học tập tốt như phát 
động phong trào “Giúp bạn nghèo vượt khó”, “Lá lành đùm lá rách”, gặp riêng phụ 
huynh để bàn bạc và khuyên họ khắc phục khó khăn tạo điều kiện cho con em học 
tập.
 * Đối với những học sinh mồ côi.
 - Bản thân tôi luôn gần gũi, chia sẻ cùng các về sự thiếu thốn tình cảm của gia 
đình. Luôn động viên, giúp đỡ các em cả về tinh thần lẫn vật chất chính bằng tình 
cảm của người mẹ “Thứ hai” của các em để các em được yên tâm học tập.
 - Tôi kêu gọi học sinh trong lớp ủng hộ vở, đồ dùng học tập quần áo cũ để 
các em có điều kiện học tập, trang phục phù hợp với các bạn trong lớp.
 Ngoài ra để tăng cường chất lượng học tập đều khắp của lớp, tôi đã xây dựng 
các tổ học nhóm, đôi bạn cùng tiến, học sinh giỏi kèm học sinh yếu, yêu cầu học 
sinh cần tập trung vào việc học tập của mình ở nhà.
 Bên cạnh đó, tôi còn tổ chức cho các em tham gia các buổi sinh hoạt ngoại 
khoá như: “Đố vui để học”, “Trò chơi học tập” nhằm phát huy tính tích cực học tập 
của các học sinh. Qua đó học sinh có điều kiện học mà vui, vui mà học giảm bớt đi 
sự căng thẳng.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
 Người thực hiện: Nguyễn Thị Thẩm - Trường TH Trưng Vương 7 Một số biện pháp tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp 5A
 trường tiểu học Trưng Vương.
sức khéo léo tạo nên việc sớm hòa đồng giữa các em bằng mọi cách, khẳng định 
khả năng của lớp trưởng.
 Việc tiếp đến là sắp xếp chỗ ngồi của các em. Chỗ ngồi có tác động tâm lý 
rất lớn đến các em. Nên đổi chỗ định kì khoảng 2 tháng một lần để các em đều 
được ngồi ở những vị trí phù hợp, đảm bảo phát triển cân đối về mắt.
 Không nên để các em học sinh yếu, hay nói chuyện ngồi bên nhau. Những 
em này cũng không nên cho ngồi bên cửa lớn hoặc cửa sổ, cố gắng sắp xếp các em 
học yếu, hay nói chuyện ngồi cùng với các bạn học tốt, có đạo đức tốt để được bạn 
giúp đỡ.
 Xây dựng được đôi bạn học tập ở trường cũng như ở nhà.
 + Xây dựng Ban cán sự lớp:
 Ban cán sự lớp là một yếu tố rất quan trọng đảm bảo duy trì tốt mọi hoạt 
động của lớp vì vậy giáo viên chủ nhiệm phải lựa chọn, phân công, giao nhiệm vụ 
cụ thể, hợp lý cho mỗi em. Giáo viên chủ nhiệm phải kiểm tra thường xuyên, động 
viên, rút kinh nghiệm, đưa ra một số giải pháp để ban cán sự lớp hoàn thành tốt 
nhiệm vụ. Ví dụ : Mỗi em trong ban cán sự đều có sổ sách ghi chép công tác mình 
làm và hiểu được nội dung của công việc mình phụ trách. Cuối tuần dến tiết sinh 
hoạt lớp, các em tự giác xếp thi đua theo tổ, số liệu từng mảng công tác để trình 
bày trước lớp và cô chủ nhiệm. Tiết sinh hoạt lớp, giáo viên chủ nhiệm như người 
dự giờ buổi sinh hoạt của các em, nghe các em báo cáo, chờ ý kiến chỉ đạo và triển 
khai công tác mới của cô “cố vấn”.
 Gắn các em vào các phong trào(nhất là giữ vai trò nòng cốt trong hoạt động 
ngoài giờ lên lớp) để các em cảm thấy tự tin hơn, cảm thấy được thầy cô và bạn bè 
tín nhiệm nên sẽ cố gắng làm việc cho thật tốt.
 Về quyền lợi: Giáo viên chủ nhiệm luôn động viên các em cán bộ lớp qua 
việc tuyên dương khen thưởng (nếu có) mỗi đợt thi đua để cổ vũ tinh thần các em.
 Một điều cần quan tâm là giáo viên chủ nhiệm phải linh động từng nội dung 
công tác, phải kết hợp thật hài hòa việc thực hiện, giảm bớt thời gian không đáng 
có để các em tập trung vào việc học là chính.
 + Xây dựng tổ chức lớp tự quản và tiến bộ:
 Làm thế nào để xây dựng được một tập thể lớp tự quản theo đúng nghĩa của 
nó. Tức là các em tự quản lý: hành vi, đạo đức, tác phong, nề nếp, hoạt động của 
lớp khi không có giáo viên. Điều này giáo viên chủ nhiệm phải tạo trước cho các 
em ý thức tự giác và việc quản lý theo dõi hoạt động của đội ngũ cán bộ lớp phải 
được thực hiện thường xuyên.Muốn vậy, ngay từ đầu năm học giáo viên chủ nhiệm 
cho tiến hành việc theo dõi thi đua của các tổ. Các tổ trưởng và tổ phó tự quản lý 
thành viên của tổ mình, phân công theo dõi trực chéo nhau giữa các tổ dưới sự 
giám sát của cán bộ lớp tương ứng với nội dung từng hoạt động. Ví dụ
 Truy bài phút đầu buổi, các tổ trưởng sẽ kiểm tra việc chuẩn bị bài các bộ 
môn trong buổi hôm đó của các bạn trong tổ như thế nào. Cán sự các môn và lớp 
phó học tập sẽ kiểm tra việc chuẩn bị của các tổ trưởng.
 Tiết trống hoặc không có giáo viên, lớp sẽ ôn bài hoặc hoạt động tập thể 
(đọc báo đội, tự ôn bài) dưới sự chỉ đạo của lớp trưởng.
 Người thực hiện: Nguyễn Thị Thẩm - Trường TH Trưng Vương 9