Sáng kiến kinh nghiệm Công tác chỉ đạo lồng ghép giáo dục môi trường vào giảng dạy ở Khối 5 VNEN

 Công tác chỉ đạo lồng ghép giáo dục môi trường vào giảng dạy ở khối lớp 5 VNEN.
 MỤC LỤC
 Tên nội dung Trang
 I. PHẦN MỞ ĐẦU 
1. Lí do chọn đề tài 3
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 5
3. Đối tượng nghiên cứu 5
4. Phạm vi nghiên cứu 5
5. Phương pháp nghiên cứu 5
 II. PHẦN NỘI DUNG 
1. Cơ sở lí luận 6
2. Thực trạng 6
 3. Nội dung và hình thức giải pháp 10
 a. Mục tiêu của giải pháp 10
 b. Nội dung và cách thực hiện giải pháp 11
 b.1. Lồng ghép giáo dục môi trường thông qua một số bài học cụ 
 11
thể 
 b.1.1. Xác định tên bài và mức độ tích hợp trong từng bài 11
 b.1.2. Xây dựng các hình thức lồng ghép 15
 b.2. Chỉ dạo lồng ghép Giáo dục môi trường thông qua tiết sinh 
 17
hoạt tập thể, các hoạt đông ngoài giờ lên lớp.
 b.2.1. Xây dựng góc môi trường 17
 PHT: Trương Quang Tịnh 1 Trường TH Nguyễn Văn Trỗi Công tác chỉ đạo lồng ghép giáo dục môi trường vào giảng dạy ở khối lớp 5 VNEN.
 I. PHẦN MỞ ĐẦU
 1. Lý do chọn đề tài 
 Như lời Bác Hồ kính yêu đã từng nói: “Vì lợi ích mười năm trồng cây, 
Vì lợi ích trăm năm trồng người”, có nghĩa là vì lợi ích lâu dài, chúng ta cần 
phải tập trung vào con người. Muốn thay đổi được nhận thức sâu sắc về hành vi, 
cách xử sự sai trái của con người đối với một vấn đề nào đó thì điều quan trọng 
là thời gian. Bởi quá trình phát triển, hình thành nên nhân cách của con người từ 
khi còn nhỏ có ảnh hưởng sâu sắc đến nhận thức khi trưởng thành. Vì vậy, giáo 
dục có tầm quan trọng rất lớn đối với đời sống con người, nhất là ở tuổi Tiểu 
học. Đặc biệt là trẻ 6 – 11 tuổi đang ở những bước phát triển mạnh về nhận thức, 
tư duy, về ngôn ngữ, về tình cảm... Có biết bao điều mới lạ, hấp dẫn, trẻ tò mò 
muốn biết, muốn được khám phá, cho nên giáo dục Tiểu học đã góp phần không 
nhỏ vào việc giáo dục thế hệ trẻ.
 Bảo vệ môi trường là một trong nhiều mối quan tâm mang tính toàn cầu. 
 Ở nước ta Bảo vệ môi trường đang là vấn đề được quan tâm sâu sắc. Luật 
Bảo vệ môi trường của Quốc hội số 55/2014/QH13 ra ngày 25 tháng 06 năm 
2014 của Quốc hội, Nghị quyết số 41/NQ-TW ngày 15 tháng 11 năm 2014 của 
Bộ chính trị về tăng cường công tác Bảo vệ môi trường trong thời kỳ đẩy mạnh 
công nhiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo đã 
ra chỉ thị về việc tăng cường giáo dục Bảo vệ môi trường, xác định nhiệm vụ 
trọng tâm từ năm 2010 là giáo dục môi trường cho bậc tiểu học bằng nhiều hình 
thức phù hợp để xây dựng mô hình nhà trường xanh - sạch - đẹp.
 Đối với ngành Giáo dục và Đào tạo Krông Ana cũng luôn coi trọng việc 
lồng ghép giáo dục Bảo vệ môi trường vào các tiết học, các môn học phù hợp và 
lồng ghép các hoạt động Bảo vệ môi trường trong các hoạt động Hoạt động 
ngoài giờ lên lớp,
 Vậy môi trường là gì? Từ trước đến nay có nhiều định nghĩa khác nhau về 
môi trường nhưng hiện nay người ta đã thống nhất với nhau rằng “ Môi trường 
là các yếu tố vật chất tự nhiên và nhân tạo, lý học, hoá học, sinh học cùng tồn tại 
trong một không gian bao quanh con người. Các yếu tố đó quan hệ mật thiết 
tương tác lẫn nhau và tác động lên các cá thể sinh vật hay con người cùng tồn 
tại và phát triển. Tổng hoá của các chiều hướng phát triển của từng nhân tố này 
quyết định chiều hướng phát triển của các cá thể sinh vật của hệ sinh thái và của 
 PHT: Trương Quang Tịnh 3 Trường TH Nguyễn Văn Trỗi Công tác chỉ đạo lồng ghép giáo dục môi trường vào giảng dạy ở khối lớp 5 VNEN.
trong những năm tiếp theo với hy vọng góp phần nâng cao được ý thức cho học 
sinh để Bảo vệ môi trường theo định hướng phát triển một tương lai bền vững 
của đất nước, đó cũng chính là lý do mà tôi chọn đề tài Công tác chỉ đạo lồng 
ghép giáo dục môi trường vào giảng dạy ở khối 5 VNEN.
 2. Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài
 Đối với các môn tiếng Việt, Khoa học, Địa lí... Trong trường tiểu học tôi 
luôn chỉ đạo lồng ghép những kiến thức cơ bản về môi trường như: vai trò của 
môi trường, các khái niệm về môi trường, sự ô nhiễm của môi trường nói chung 
và sự ô nhiễm của môi trường nước, môi trường không khí, môi trường đất, môi 
trường tiếng ồn, môi trường sinh vật nói riêng và các nguyên nhân dẫn đến sự ô 
nhiễm đó. Cho nên trong quá trình chỉ đạo giảng dạy tôi luôn hướng giáo viên 
vận dụng các phương pháp hữu hiệu để giúp các em vừa tiếp thu tri thức vừa 
hiểu biết những vấn đề về môi trường của quê hương, đất nước, có như vậy thì 
các em mới tham gia tích cực vào các hoạt động, sử dụng hợp lí, bảo vệ, cải tạo 
môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống gia đình, có tinh thần sẵn sàng tham 
gia xây dựng, bảo vệ quê hương đất nước và trở thành người công dân có ích 
cho xã hội sau này.
 3. Đối tượng nghiên cứu
 Đối tượng nghiên cứu của đề tài là Công tác chỉ đạo lồng ghép giáo dục 
môi trường vào giảng dạy ở khối 5 VNEN.
 4. Phạm vi nghiên cứu 
 Học sinh khối lớp 5 trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi.
 5. Phương pháp nghiên cứu 
 a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận.
 - Phương pháp phân tích – Tổng hợp tài liệu.
 - Phương pháp khái quát hóa nhận định độc lập.
 b) Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiển.
 - Phương pháp điều tra.
 - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục; 
 - Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia.
 PHT: Trương Quang Tịnh 5 Trường TH Nguyễn Văn Trỗi Công tác chỉ đạo lồng ghép giáo dục môi trường vào giảng dạy ở khối lớp 5 VNEN.
viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, các đoàn thể trong nhà trường cùng chung 
tay giáo dục học sinh ý thức Bảo vệ môi trường. 
 Có thể nói với sự nổ lực của các cấp lãnh đạo, nhà trường, giáo viên và 
phụ huynh học sinh, đến nay cơ sở vật chất của nhà trường đã cơ bản đáp ứng 
được việc dạy và học.
 Môi trường các lớp học khang trang, sạch sẽ, thoáng mát, trang thiết bị 
của trường tương đối đầy đủ tạo điều kiện cho học sinh một môi trường học tập 
tốt.
 Nhà trường có phòng Tin học có trang thiết bị hỗ trợ dạy học với các ứng 
dụng công nghệ thông tin đã giúp ích rất nhiều cho việc học sinh tiếp xúc với 
thông tin liên quan đến việc Bảo vệ môi trường.
 Chúng tôi luôn quan tâm giúp đỡ, khuyến khích sự tìm tòi, sáng tạo của 
giáo viên, luôn tạo điều kiện về cơ sở vật chất và phương tiện thực hiện các hoạt 
động cho giáo dục cho học sinh.
 - Bên cạnh đó vài giáo viên đứng lớp cũng không ngừng sáng tạo các đồ 
dùng dạy học từ nhiều vật liệu khác nhau để đa dạng các đồ dùng dạy học đồng 
thời tích hợp giáo dục học sinh biết chung tay Bảo vệ môi trường.
 - Tất cả giáo viên đứng lớp đều đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn, nhiệt 
tình, yêu nghề. Thêm vào đó, đa số học sinh biết lắng nghe, quan tâm, chia sẻ 
giúp đỡ giáo viên và bạn bè.
 - Một số giáo viên nắm chắc phương pháp dạy học, luôn trao dồi kiến 
thức qua sách báo, mạng intenet, học hỏi kinh nghiệm để nâng cao trình độ 
chuyên môn. 
 - Phụ huynh luôn ủng hộ nhiệt tình các hoạt động, phong trào của trường 
lớp. Kết hợp với giáo viên để giáo dục học sinh đạt kết quả tốt. Một số Cha mẹ 
học sinh phối hợp và hỗ trợ nhiệt tình cho các hoạt động của lớp.
 * Tồn tại:
 Hiện nay, hiện tượng ô nhiễm môi trường đã lan tràn ở khắp mọi nơi từ 
đất, nước, đến không khí, từ bề mặt đến các lớp sâu của đất. Nguyên nhân của 
của nạn ô nhiễm là các sinh hoạt và hoạt động kinh tế của con người từ trồng 
trọt, chăn nuôi, do ý thức của người dân còn bỏ rác ở những nơi chưa đúng quy 
 PHT: Trương Quang Tịnh 7 Trường TH Nguyễn Văn Trỗi Công tác chỉ đạo lồng ghép giáo dục môi trường vào giảng dạy ở khối lớp 5 VNEN.
 - Việc lồng ghép giáo dục môi trường đòi hỏi giáo viên phải nghiên cứu, 
suy nghĩ nên phần lớn giáo viên ngại khó vì không có thời gian.
 * Nguyên nhân khách quan:
 Qua thực tế nhiều năm giảng dạy cũng như chỉ đạo chuyên môn khối 5 
bản thân tôi được gần gũi tiếp xúc trao đổi với học sinh, với phụ huynh học sinh, 
với đồng nghiệp trong trường để đi đến kết luận. Tình trạng học sinh lớp 5 chưa 
quan tâm đên việc Bảo vệ môi trường là do những nguyên nhân chủ yếu sau:
 - Do phần lớn là các em ở vùng nông thôn.
 - Do các em chưa có động cơ, thái độ đúng đắn trong việc học Bảo vệ 
môi trường.
 - Do các em chưa nắm vững được cách Bảo vệ môi trường là những công 
việc gì?.
 - Do các em chưa hiểu thế nào là Bảo vệ môi trường?
 - Nhiều em còn có hoàn cảnh khó khăn, các em ít có điều kiện để tìm hiểu 
về môi trường.
 - Công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức còn hạn chế trên địa bàn.
 - Việc bố trí cho học sinh tham gia vệ sinh nơi công cộng còn quá ít.
 - Chưa có điều kiện tổ chức cho học sinh tham quan những nơi có tác 
động xấu như khí thải của nhà máy, nước thải của các khu công nghiệp, bãi rác 
lớn của khu đông dân cư ảnh hưởng đến môi trường sống xung quanh.
 Vấn đề môi trường không phải là môn học chính nên đa số giáo viên chú 
trọng nội dung của bài học và dành cho việc tích hợp còn ít nên đôi khi thiếu 
thời gian vì vậy giáo viên bỏ qua khâu này. Tình trạng giáo viên dạy chay không 
nghiên cứu tìm tòi số liệu, tranh ảnhđể minh hoạ cho bài học, chưa có sự 
nghiên cứu đầy đủ về phương thức thực hiện và cũng như tài liệu giảng dạy về 
giáo dục môi trường, làm cho tiết học kém hấp dẫn và không mang tính thuyết 
phục nên giáo dục cho học sinh chưa mang lại hiệu quả cao.
 Bước đầu khảo sát 127 em khối 5 kết quả đầu năm cho thấy:
 T Nội dung tiêu chí khảo sát Đạt Chưa đạt
 PHT: Trương Quang Tịnh 9 Trường TH Nguyễn Văn Trỗi Công tác chỉ đạo lồng ghép giáo dục môi trường vào giảng dạy ở khối lớp 5 VNEN.
 + Trong trường học ngoài việc dạy kiến thức ra giáo viên còn phải dạy 
cho học sinh biết Bảo vệ môi trường, biết làm một số việc cụ thể như: quét dọn 
vệ sinh trường, lớp; tiểu tiện, đổ rác đúng nơi quy định...
 + Giáo dục môi trường mang tính chất tích hợp, vừa vận dụng các hiểu 
biết và kĩ năng về môi trường. 
 Ngoài ra còn rèn kỹ năng sống cho học sinh khi tham gia Bảo vệ môi 
trường từ đó hình thành nhân cách cho học sinh luôn có ý thức và biết cách Bảo 
vệ môi trường.
 b. Nội dung và cách thực hiện giải pháp
 b.1. Lồng ghép giáo dục môi trường thông qua một số bài học cụ thể 
 b.1.1. Xác định tên bài và mức độ tích hợp trong từng bài:
 Tuỳ theo chương trình từng khối lớp để thực hiện tích hợp lồng ghép giáo 
dục Bảo vệ môi trường. Căn cứ vào tài liệu tập huấn 109 của Bộ giáo dục và đào 
tạo ngày 25-27/5/2008 để giáo viên thực hiện lồng ghép vào một số bài và căn 
cứ vào tài liệu tập huấn năm 2013 của Sở giáo dục và đào tạo tỉnh Đăk Lăk để 
giáo viên thực hiện lồng ghép vào một số bài cụ thể.
 Mức độ
 Nội dung của (phương 
 Môn Tên bài học
 từng bài thức )
 tích hợp
 - Bài 7A: Những người bạn - Bảo vệ động vật Gián tiếp
 tốt (TV1A/112). hoang dã
 - Bài 7B: Vịnh Hạ Long - Môi trường biển Trực tiếp
 (TV1A/122).
 Tiếng 
 - Bài 7C: Luyện tập tả cảnh 
 Việt - Môi trường rừng Gián tiếp
 (TV1A/128).
 - Bài 8A: Kỳ diệu rừng xanh 
 - Môi trường rừng
 (TV1A/131). Trực tiếp
 - Môi trường cây xanh
 - Bài 8B: Trước cổng trời Gián tiếp
 PHT: Trương Quang Tịnh 11 Trường TH Nguyễn Văn Trỗi