Sáng kiến kinh nghiệm Một vài giải pháp giúp học sinh Lớp 5 học tốt phần mềm Logo

 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 MÔ TẢ SÁNG KIẾN
 Mã số: ......................................................................................................
 1. Tên sáng kiến: Một vài giải pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt phần 
mềm Logo.
 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục tiểu học
 3. Mô tả bản chất của sáng kiến
 3.1. Tình trạng giải pháp đã biết
 Hiện trạng trước khi áp dụng giải pháp mới
 - Ngày nay với sự phát triển nhảy vọt của khoa học công nghệ nói chung 
 của ngành Tin học nói riêng. Với những tính năng ưu việt của vi tính đó là 
 một phần không thể thiếu của nhiều ngành trong cuộc sống xây dựng và phát 
 triển xã hội;
 - Đứng trước tình hình đó đòi hỏi xã hội phải có những thế hệ người lao 
động mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, có trình độ nhận thức cao. Xác định 
được tầm quan trọng đó nên Nhà nước ta đã đưa môn tin học vào trong nhà 
trường và ngay từ cấp tiểu học. Học sinh được tiếp xúc với môn tin học để làm 
quen dần với lĩnh vực Công nghệ thông tin. 
 - Bên cạnh đó, phần mềm Logo là phần mềm mới, khó học, có nhiều khái 
niệm trừu tượng, nhiều thuật ngữ chuyên ngành, ngôn ngữ tiếng Anh. Vì vậy, 
học sinh khó hiểu, khó hình dung và còn nhiều xa lạ nhất là đối với học sinh tiểu 
học. Do đó, tiết học lý thuyết dễ bị nhàm chán dẫn đến tiết học thực hành ít hiệu 
quả. Từ đó xảy ra tình trạng học sinh ngại tiếp cận, thậm chí có những học sinh 
nhút nhát bị bạn giành máy, mặc cảm nên ít chịu thực hành;
 - Mặc khác, phần mềm Logo là phần mềm đỏi hỏi học sinh phải có khả 
năng sáng tạo, kỹ năng phân tích bài toán, có tính tư duy một cách tích cực, linh 
hoạt và logic, học sinh phải biết áp dụng huy động tất cả khả năng đã có vào tình 
huống để giải quyết vấn đề. Để tạo nền móng cơ sở ban đầu cho những phần 
 1 - Còn một số học sinh khả năng tư duy và logic còn hạn chế;
 - Học sinh chưa nắm bắt hết được cú pháp câu lệnh, chưa phân tích được 
các hình mẫu; 
 - Vẽ hình hoàn toàn bằng câu lệnh nên đa số các em còn lúng túng khi 
làm bài tập;
 - Tài liệu tham khảo dành riêng cho bộ môn Tin học còn quá ít. Nhất là 
những tài liệu nói về phương pháp dạy học đặc trưng của môn Tin học.
 3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến
 Mục đích nghiên cứu
 Nhằm nâng cao chất lượng học tập của học sinh và đổi mới phương pháp 
giảng dạy phần mềm Logo môn Tin học lớp 5. 
 Những điểm khác biệt, tính mới của giải pháp 
 Hình thành cho học sinh một số kĩ năng cần thiết như: Bước đầu tiếp thu 
tốt một số kiến thức, khái niệm cơ bản về phần mềm Logo; góp phần hình thành 
và phát triển tư duy thuật giải; rèn kỹ năng thực hành trên máy tính cho học 
sinh; có khả năng suy luận, trình bày và giải quyết vấn đề mạch lạc.
 Các bước thực hiện của giải pháp
 Qua khảo sát và nghiên cứu kỹ các thế mạnh của cơ sở vật chất nhà 
trường cũng như thế mạnh về đội ngũ giáo viên có khả năng, có kinh nghiệm, 
sáng tạo, nhiệt tình trong giảng dạy. Đứng trước tình hình mới, tôi nhận thấy cần 
phải có một số biện pháp để dạy tốt phần mềm Logo môn Tin học lớp 5.
 - Giải pháp 1: Giáo dục ý thức học tập cho học sinh
 Giáo viên phải giáo dục ý thức học tập của học sinh ở bộ môn mình, tạo 
cho học sinh sự hứng thú trong học tập bộ môn từ đó sẽ giúp cho học sinh có ý 
thức vươn lên. Trong mỗi tiết dạy giáo viên nên liên hệ nhiều kiến thức vào thực 
tế để học sinh thấy được ứng dụng công nghệ thông tin và tầm quan trọng của 
môn Tin học trong thực tiễn và tương lai sau này.
 3 + Ngăn gõ lệnh. 
 Sân chơi 
 của Rùa
 Các dòng 
 lệnh đã viết
 Ngăn gõ lệnh
 - Mỗi một lệnh trong Logo đảm nhận một công việc nhất định vì vậy để 
giúp học sinh học tốt phần mềm Logo thì trước tiên giáo viên giúp học sinh học 
thuộc câu lệnh thông qua nhiều hình thức khác nhau như ra bài tập theo hình 
thức trắc nghiệm chọn câu trả lời đúng sai, kiểm tra bài cũ cả lớp dưới hình thức 
viết tự luận trên giấy.... Từ đó, học sinh sẽ viết đúng cú pháp và hiểu được tác 
dụng của từng câu lệnh đáp ứng đúng yêu cầu của đề bài.
 Những câu lệnh đầu tiên của Logo
 Lệnh đầy đủ Tên viết tắt Hành động của rùa
Home Rùa về vị trí xuất phát (ở chính giữa sân chơi, 
 đầu hướng lên trên)
ClearScreen CS Rùa về vị trí xuất phát xóa toàn bộ sân chơi
ForwarD n FD n Rùa tiến về trước n bước
Right k RT k Rùa quay phải k độ
Left k LT k Rùa quay trái k độ
Back n BK n Rùa lùi lại sau n bước
PenUp PU Rùa nhấc bút
 5 quay phải một góc 90 độ để vẽ bông hoa.
 - Câu lệnh hoàn chỉnh để vẽ bông hoa có 4 cánh là:
 REPEAT 4 [REPEAT 90 [FD 2 RT 2] RT 90]
 + Bước 2: Thủ tục trong Logo
 - Thủ tục là một dãy các thao tác được thực hiện theo thứ tự để hoàn thành 
một công việc nào đó;
 - Thủ tục thường có ba phần: đầu thủ tục, thân thủ tục, kết thúc thủ tục;
 - Tên thủ tục được viết liền nhau không có dấu cách, phải có ít nhất một 
chữ cái, dùng chữ Việt không dấu để đặt tên cho thủ tục;
 - Cách viết một thủ tục: Trong ngăn gõ lệnh ta gõ lệnh: Edit “tenthutuc
 Ví dụ: Viết thủ tục vẽ hình lục giác ( Edit “LUCGIAC)
 Câu lệnh Ý nghĩa câu lệnh Cách gọi
 - to là từ bắt đầu của 
 to LUCGIAC mọi thủ tục. Đầu thủ tục
 - Sau to là tên thủ tục.
 REPEAT 6 [ FD 30 RT 60] - Các câu lệnh bên trong 
 Thân thủ tục
 thân thủ tục
 - end là từ kết thúc của 
 end Kết thúc
 mọi thủ tục.
 7 - Đây là hình cánh quạt của cối xay gió gồm có 8 cánh quạt có hình dạng 
lá cờ, ở bài này ta dùng các lệnh: FD, RT, BK, REPEAT.
 - Ta sẽ viết các thủ tục như sau:
 + Thủ tục 1: Vẽ hình lá cờ (LACO). Đầu tiên cho Rùa tiến về trước 100 
bước, cho Rùa lặp lại 4 lần câu lệnh FD 30 RT 90 để vẽ hình vuông, sau đó cho 
Rùa lùi lại 100 bước.
 to LACO
 FD 100 REPEAT 4 [FD 30 RT 90] BK 100
 end
 + Thủ tục 2: Vẽ hình cánh quạt (CANHQUAT) lặp lại thủ tục (LACO) 8 
lần và cho rùa quay góc 45 độ để hoàn thành cánh quạt của cối xay gió.
 to CANHQUAT
 REPEAT 8 [ LACO RT 45]
 End
 b) Giáo viên cho học sinh thảo luận nhóm 2 và chia việc cho từng học 
sinh cụ thể như sau:
 - Hình trang trí được tạo thành bởi 6 hình lục giác đều được xếp chồng lên 
với nhau, trước hết ta viết một thủ tục vẽ hình lục giác có tên: LUCGIAC. Sau 
đó viết thủ tục vẽ hình trang trí như trên có tên: HINHHOC và sử dụng câu lệnh 
lặp, lặp lại 6 lần thủ tục LUCGIAC sau đó cho rùa quay 60 độ để hoàn thành 
hình theo mẫu. Các thủ tục được viết như sau:
 + Thủ tục 1: Vẽ hình lục giác (LUCGIAC), dùng lệnh FD, RT, REPEAT.
 to LUCGIAC
 REPEAT 6 [FD 100 RT 60]
 end
 + Thủ tục 2: Vẽ hình (HINHHOC) lặp lại 6 lần thủ tục LUCGIAC dùng 
lệnh RT, REPEAT.
 to HINHHOC
 REPEAT 6 [LUCGIAC RT 60]
 end
 9 to BANHXE
 REPEAT 12 [NGOINHA]
 end
 * Ví dụ: Bài T2 trang 107 SGK: Viết thủ tục vẽ chiếc khăn thêu
 - Cho học sinh quan sát chiếc khăn thêu, phân tích hình mẫu có những chi 
tiết nào, xác định góc quay của rùa, tìm ra các câu lệnh thích hợp hoàn thành bài 
tập. (Dùng lệnh FD 100 rùa tiến về phía trước, Rùa rẽ phải RT 60, RT 45, 
REPEAT 8 [ ] lặp lại 8 lần thủ tục 1 để hoàn thành bài thực hành). Các thủ tục 
được viết như sau:
 + Thủ tục 1: Viết thủ tục vẽ hình lục giác (LUCGIAC)
 to LUCGIAC
 REPEAT 6 [ FD 100 RT 60]
 end
 + Thủ tục 2: Viết thủ tục vẽ hình chiếc khăn thêu (KHANTHEU), lặp lại 
8 lần thủ tục LUCGIAC để hoàn thành chiếc khăn thêu
 to KHANTHEU
 REPEAT 8 [LUCGIAC RT 45] 
 end
 - Qua việc phân tích từng bài tập mẫu, giúp học sinh phát huy hết khả 
năng quan sát, nhận biết và dùng các thủ tục, câu lệnh thích hợp để các em hoàn 
thành tốt các bài thực hành trong sách giáo khoa.
 + Bước 4: Nhận xét, đánh giá sản phẩm
 11 hoàn thành yêu cầu bài tập;
 - Tổ chức dạy học theo nhóm sẽ nâng cao được vai trò của giáo viên, giáo 
viên đóng vai trò là người gợi mở, hướng dẫn, kích thích và hỗ trợ học sinh;
 - Trong giờ thực hành giáo viên nên tạo sự cạnh tranh giữa các nhóm 
bằng cách phân các nhóm làm bài thực hành sau đó các nhóm nhận xét (dưới sự 
hướng dẫn của giáo viên) để tạo sự hào hứng, sáng tạo trong học tập.
 Ví dụ: 
 + Mục tiêu hôm nay là phải bồi dưỡng đội học sinh giỏi thì tôi sẽ phân 
thành nhóm lớn, gom những học sinh giỏi để ôn luyện, những học sinh còn 
chậm sẽ được giao việc là ngồi học lại các câu lệnh, thủ tục trong Logo, hoặc 
làm những bài tập nhẹ qua phiếu hoặc trên máy;
 + Nếu yêu cầu là phụ đạo cho những học sinh còn chậm thì tôi sẽ phát 
huy hình thức Nhóm 2 hay “Đôi bạn học tập” để phân công một học sinh giỏi 
kèm một học sinh còn chậm, trong một thời gian bao lâu để đạt được một kỹ 
năng theo quy định. Nếu học sinh còn chậm sau một thời gian có tiến bộ thì cả 
hai em sẽ được tuyên dương hoặc được thưởng;
 + Nếu mục tiêu là hệ thống kiến thức nào đó, thì tôi sẽ điều động, hướng 
dẫn tổ chức các trò chơi qua hình thức đố vui, trắc nghiệm, vẽ hình, để giúp 
các em hệ thống lại, khắc sâu hơn các kiến thức, kỹ năng cần thiết.
 - Tổ chức dạy học theo nhóm sẽ có lợi cho học sinh vì các em có năng 
khiếu về lập trình nhưng chưa chắc đã biết cách quan sát, phân tích, diễn tả sự 
vật bằng lời cho người khác hiểu ý định của mình một cách lưu loát... Từ đó học 
sinh có thể bổ sung cho nhau về cách quan sát, nhận xét; đánh giá sự vật một 
cách đầy đủ hay theo đúng yêu cầu của bài học, theo sự gợi ý của giáo viên. 
Giúp các em nhút nhát diễn đạt kém có điều kiện rèn luyện và dần khẳng định 
bản thân.
 13 thức và thực hành được bài ngay tại lớp, giảm tối đa thời gian tự học ở nhà. Chất 
lượng cụ thể như sau:
 Điểm
 Sĩ số
 Năm học 5-6 7-8 9-10 Ghi chú
 học sinh
 SL % SL % SL %
 2014-2015 86 10 11,6 28 32,6 48 55,8
 2015-2016 113 12 10,6 32 28,3 69 61,1
 - Hầu hết các tiết học đều diễn ra sôi nổi học sinh hiểu bài, các nhiệm vụ 
đặt ra trong tiết học được học sinh thực hiện đầy đủ với chất lượng cao. Theo 
từng tiết học lý thuyết cũng như thực hành, các em cũng được nâng cao rõ rệt. 
Vào các kì thi “Tin học trẻ” cấp huyện việc tuyển chọn học sinh năng khiếu cho 
nhà trường cũng đạt kết quả cao với nhiều thành tích đáng kể. Cụ thể:
 + Năm 2014-2015: 2 học sinh đạt giải Khuyến khích.
 + Năm 2015-2016: 2 học sinh đạt giải Khuyến khích.
 - Để đạt được những kết quả như thế thì giáo viên đã có sự nghiên cứu, 
đầu tư vào các bài dạy với những nội dung phù hợp. Qua những tiết dạy này, 
giáo viên phát huy tối đa những ưu thế trong việc ứng dụng công nghệ thông tin 
vào giảng dạy, tạo cho lớp học thật sự sinh động; luôn dự giờ, thao giảng, học 
hỏi kinh nghiệm ở đồng nghiệp để nâng cao trình độ tay nghề; không ngừng học 
tập, trao dồi kiến thức, tự hoàn thiện mình, luôn trăn trở tìm ra những phương 
pháp mới, nhằm không ngừng nâng cao năng lực, thường xuyên cập nhật kiến 
thức mới để đáp ứng yêu cầu giảng dạy, góp phần đào tạo cho thế hệ trẻ tương 
lai những con người toàn diện có ích cho xã hội.
 Trên đây là một số biện pháp mà tôi đã áp dụng vào dạy phần mềm Logo 
môn Tin học khối 5, tuy nhiên vẫn còn. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của 
quý đồng nghiệp để tôi giảng dạy ngày một tốt hơn.
 15