Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh Lớp 5 học tốt phân môn Tập làm văn

 1
 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập- Tự do- Hạnh phúc
 ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi : Phòng GDDT Đại Lộc ;
 Hội đồng xét duyệt sáng kiến kinh nghiệm cấp cơ sở .
Tôi (chúng tôi) ghi tên dưới đây:
TT Họ và tên Ngày, Nơi công Chức Trình độ Tỉ lệ (%) 
 tháng,năm tác(hoặc danh chuyên dóng góp 
 sinh nơi môn vào việc 
 thường tạo ra 
 trú) sáng kiến
1 NguyễnThị Xoa 29/7/1972 Trường GV ĐHSPTH 100 %
 TH Lê Thị 
 Xuyến
Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến Một số biện pháp giúp học sinh lớp 
5 học tốt phân môn Tập làm văn. 
 1. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: NGUYỄN THỊ XOA
 2. Linh vực áp dụng sáng kiến: Lớp 5A
 3. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thứ :Năm học 2019-
 2020.
 4. Mô tả bản chất của sáng kiến
 4.1 Tình trạng của giải pháp đã biết:
 a. Ưu điểm:
 - Trong môn Tiếng Việt ở tiểu học, phân môn Tập làm văn là khó học nhất. 
Nó tổng hợp từ phân môn Tập đọc, Chính tả, Luyện từ và câu, Kể chuyện nên 
rèn cả 4 kĩ năng nghe - nói - viết - đọc. Các kĩ năng giao tiếp không thể được 
hình thành và phát triển bằng con đường truyền giảng thụ động. Muốn phát triển 
những kĩ năng này, học sinh phải được hoạt động trong môi trường giao tiếp 
dưới sự hướng dẫn của thầy cô giáo. Các kiến thức về ngôn ngữ, văn học, văn 
hóa, tự nhiên và xã hội có thể tiếp thu qua lời giảng, nhưng học sinh chỉ làm chủ 
được kiến thức này khi các em chiếm lĩnh chúng bằng chính hoạt động có ý thức 
của mình. Cũng như vậy, những tư tưởng, tình cảm và nhân cách tốt đẹp chỉ có 
thể được hình thành chắc chắn thông qua sự hình thành trong thực tế. Đó là lấy 
học sinh làm trung tâm, tổ chức cho các em lập “Sổ tay văn học” nhằm sưu tầm 
văn, viết văn để các em có tài liệu và hứng thú khi làm văn.
 Bên cạnh vốn hiểu biết về thực tế cuộc sống, các em còn cần tích lũy cả vốn 
hiểu biết về văn học thông qua việc đọc sách thường xuyên. Hầu hết các nhà văn 
hồi nhỏ, các bạn học sinh giỏi môn Tiếng Việt ở tiểu học đều chăm đọc sách, 
đọc sách đến say mê. Mỗi cuốn sách có biết bao nhiêu điều bổ ích và lí thú. Nó 
giúp ta mở rộng tầm nhìn cuộc sống, khơi sâu những suy nghĩ và cảm xúc, góp 
4.3 Các điều kiện, phương tiện cần thiết để thực hiện và áp dụng giải pháp:
 -Thư viện nhà trường thường xuyên mở cưa để cung cấp tư liệu, sách báo 
 Đầy đủ cho các em tham khảo.Cung cấp thêm những thiết bị dạy học.
 Giáo viên có đầy đủ số điện thoại phụ huynh trong lớp.
 Các phòng học có ti vi màn hình lớn và kết nối mạng Intenet.
4.4 Các bước thực hiện giải pháp, cách thức thực hiện giải pháp:
 4.4.1 . “ Sổ tay văn học ”.
 - Giáo viên đánh giá HS thực hiện bằng cách sắm quyển sổ cho thật đẹp.
 - Giáo viên dặn HS ghi tên sổ là: “ Sổ tay văn học ”, tờ đầu tiên ghi “ Lời 
 hay, ý đẹp” chữ lớn và đẹp.
 VD: Tiên học lễ hậu học văn
 Có đi mới đến có học mới hay
 Học ở trường, học ở sách, học ở lẫn nhau và học ở nhân dân
 Trên bước đường thành công không dẫm dấu chân người làm biếng
 - Dựa theo nhóm học tập mà thành lập nhóm “ Sưu tầm văn học”. Bầu nhóm 
 trưởng, nhóm phó.
 - Giáo viên kiểm tra sổ cụ thể từng em ( có ghi ngày kiểm tra bên góc sổ )
 4.4.2 Sưu tầm những “Từ ngữ hay, câu văn hay, đoạn văn hay” 
 Giáo viên hướng dẫn HS thực hiện
 VD: Những từ ngữ hay ( chao ôi!, tuyệt đẹp, đĩnh đạc, huyền ảo, ngộ nghĩnh, 
 tuấn mã, tuấn tú, khôi ngô, bảnh bao, cổ tục, loang lỗ, bất giác, quả nhiên, 
 chạnh lòng, rêu phong, quý phái, dõng dạc...)
 Những câu văn hay
 Những bông hoa tươi cười trong nắng sớm.
 Một biển luá vàng vây quanh em, hương lúa chín thoang thoảng đâu đây.
 Bức tranh buổi sớm trên quê hương tôi đẹp quá! đẹp đến mê hồn! 
 Mặt trời thức dậy từ phía đông, vung tay gieo những tia nắng xuống cánh 
 đồng lúa xanh rờn.
 Mùa xuân, sân trường khoác chiếc áo mướt xanh màu lá. 
 Những đoạn văn hay 
 + Cây đa nghìn năm đã gắn liền với thời thơ ấu của chúng tôi. Nói đúng 
 hơn, đó là một tòa cổ kính hơn là cả một thân cây. Chín, mườì đứa bé chúng 
 tôi bắt tay nhau ôm không xuể.Cành cây lớn hơn cột đình. Đỉnh chót vót giữa 
 trời xanh, đến những con quạ đậu trên cao nhìn xuống cũng chẳng rõ. Rễ cây 
 nổi lên mặt đất thành những hình thù quái lạ, như những con rắn hổ mang. 
 +Thoắt cái, lác đác lá vàng rơi trong khoảnh khắc mùa thu.Thoắt cái, trắng 
 long lanh một cơn mưa tuyết trên những cành đào, lê, mận.Thoắt cái, gió xuân 
 hây hẩy nồng nàn với những bông hoa lay ơn nồng nàn màu đen nhung hiếm 
 quý. 
 Nguyễn Phan Hách
 - Hai tuần đầu tiên, giáo viên phải kiểm tra, nhận xét,tuyên dương từng tổ, 
 nhóm và cá nhân.
 - Những tuần sau các nhóm học tập tự kiểm tra bằng cách “ A cho B mượn 
 xem thử ” hoặc B cho A mượn và nhóm trướng sẽ tổng kết vào cuối tuần hoặc 
Học sinh sưu tầm những câu văn hay tả về hình dáng, hoạt động của con vật, 
hay cũng có thế sưu tầm những từ ngữ biểu cảm để diễn tả hình dáng, hoạt 
động (Tả đôi mắt ti hí, mắt tròn xoe, mắt đỏ gay, mắt đen lay\láy, ...hoặc sưởi 
nắng, tắm nắng, nô đùa, vờn bóng, ...)
 4.4.4 Sưu tầm và tập viết văn
 - Song song với việc sưu tầm văn học theo chủ đề tập làm văn :
 + Giáo viên gợi ý học sinh sưu tầm thêm các câu văn mà tác giả đã sử dụng các 
 biện pháp tu từ như: liên tưởng, so sánh, nhân hóa.v.v.( học sinh thấy hứng thú, 
 việc sưu tầm thêm hấp dẫn).
 Ví dụ: Những câu văn so sánh 
 Công cha như núi Thái Sơn
 Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
 CA DAO
 Trường Sơn:chí lớn ông cha
 Cửu Long: lòng mẹ bao la sóng trào
 LÊ ANH XUÂN
 Con đi trăm núi ngàn khe
 Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
 Con đi đánh giặc mười năm
 Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.
 TỐ HỮU
 -Sầu riêng thơm mùi thơm của mít chín, béo cái béo của trứng gà, ngọt cái 
 ngọt của mật ong già hạn.
 - Gió đưa hương thơm ngát như hương cau, hương bưởi.
 Những câu văn nhân hóa
 - Búp ngô non núp trong cuống lá.
 - Xuân đến, cây sồi say sưa, ngây ngất, khẽ đung đưa trong nắng chiều.
 - Gà ông Bảy Hóa hay tán tỉnh láo khoét và trêu chọc bọn gà mái.
 Bên cạnh cho các em thử tập viết 1 đoạn văn ngắn có sử dụng biện pháp 
 nhân hóa như: “ Tâm sự của cái trống khi nghỉ hè”, “ Cỏ và lúa cải nhau” 
 Ví dụ: “ Tâm sự của cái trống khi nghỉ hè”
 Thế là mùa hè đã đến, ngoài sân trường hoa phượng nở đỏ rực. Tiếng ve sầu 
 bắt đầu kêu râm ran. Âm thanh của tôi không còn vang dội nữa. Giờ đây, các 
 bạn học sinh xếp trang vở kết thúc một năm học.Tôi trở về với dáng vẻ trầm tư, 
 buồn rầu nằm im lìm trên cái giá lạnh lẽo cô đơn trong phòng bảo vệ.Nhìn sân 
 trường vắng bóng nô đùa của học sinh ngày nào.Ôi! thật buồn làm sao! Tôi 
 mong thời gian ba tháng hè trôi qua thật nhanh để mùa tựu trường quay trở lại. 
 Tôi được gặp lại bạn bè, thầy cô sau những ngày buồn tê tái.
 ( Bài học sinh làm –Giáo viên sửa)
 “ Cỏ và lúa cải nhau” 
 Trên cánh đồng lúa vàng óng, gió thổi mát rượi. Chị lúa thả mái tóc mượt 
 mà cười hả hê trong gió. Chị nói: “Nhà nông năm nay gạo thóc đầy bồ.” Cô cỏ 
 bỉu môi cười “chế nhạo” tưởng mình có giá lắm đó.Chị lúa nói: “ Chứ sao!” tôi 
 rấtcó ích cho mọi nhà , đem đến cho mọi người ấm no hạnh phúc, còn xuất 
 khẩu sang nước ngoài nữa kìa. Chứ cô có ích gì nào? Nói cho tôi nghe thử. Chị 
 Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và 
hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
 ĐạiHòa,ngày30 tháng 3 năm 2020
 Xác nhận và đê nghị của cơ quan, Người nộp đơn:
đơn vị tác giả công tác
 Nguyễn Thị Xoa
 XI. Mục lục :
STT TIÊU ĐỀ TỪNG PHẦN TRANG
 1 Tên đề bài 1
 2 Đặt vấn đề 1
 3 Cơ sở lý luận 1-2
 4 Cơ sở thực tiễn 2
 5 Nội dung nghiên cứu 2-7
 -a/ Giai đoạn 1: “ Sổ tay văn học ”. 2-3
 -b/ Giai đoạn 2: Sưu tầm những “ Từ ngữ hay, câu văn 4-5
 hay, đoạn văn hay”.
 -c/ Giai đoạn3: Sưu tầm theo chủ đế. 5-6
 -d/ Giai đoạn 4: Sưu tầm và tập viết văn 6-7
 6 Kết quả nghiên cứu 7
 7 Kết luận 7
 8 Đề nghị 8
 9 Phụ lục 8
 10 Tài liệu tham khảo 9
 11 Mục lục 10